|
HTTP asosidagi tizimlarning komponentlari
HTTP - mijoz-server protokoli, ya’ni so‘rovlar bir tomon -
almashinuv ishtirokchisi (foydalanuvchi-agent) (yoki uning o‘rniga
proksi) tomonidan yuboriladi. Ko‘pincha ishtirokchi veb-brauzerdir,
lekin u har kim bo‘lishi mumkin, masalan, qidiruv tizimlari uchun veb-
sahifani indekslash ma’lumotlarini to‘ldirish va yangilash uchun
Internetda kezadigan robot.
Har bir so‘rov (inglizcha so‘rov) serverga yuboriladi, u uni qayta
ishlaydi va javob qaytaradi (inglizcha javob). Ushbu so‘rovlar va
javoblar o‘rtasida odatda turli xil operatsiyalarni bajaradigan va masalan,
shlyuz yoki kesh vazifasini bajaradigan proksi-server deb ataladigan
ko‘plab vositachilar mavjud.
107
Odatda, brauzer va server o‘rtasida so‘rovni qayta ishlashda
qandaydir rol o‘ynaydigan yana ko‘plab vositachi qurilmalar mavjud:
routerlar, modemlar va boshqalar. Tarmoq o‘zaro ta’sir darajalari
(qatlamlari) tizimi asosida qurilganligi sababli, bu vositachilar tarmoq va
transport darajalarida "yashirin". Ushbu qatlam tizimida HTTP eng
yuqori qatlamni egallaydi, u "ilova" (yoki "ilova" qatlami) deb ataladi.
Taqdimot, seans, transport, tarmoq, havola va jismoniy kabi tarmoq
qatlamlarini bilish tarmoq ishlashini tushunish va yuzaga kelishi mumkin
bo‘lgan muammolarni tashxislash uchun zarur, ammo HTTPni tavsiflash
va tushunish uchun talab qilinmaydi.
Laboratoriya ishining amaliy qismi
12.3 – Rasm. 11-sonli laboratoriya ishi loyihasini ochamiz.
Tugallangan Lab 11 loyihasiga alohida DNS va HTTP server
qo‘shilishi mumkin, lekin ular oxirgi laboratoriyada qo‘shilgan serverda
ham amalga oshirilishi mumkin.
Avvalo, server nomini DNS - Mail - HTTP deb o‘zgartiramiz.
Keyinchalik, DNS serverini sozlashingiz kerak, faqat DNS serverini
sozlash orqali siz pochta domenini qo‘shishingiz va IP manzillar o‘rniga
undan foydalanishingiz mumkin. Tarmoqdagi barcha kompyuterlarda
108
biz DNS-serverning IP-manzilini belgilaymiz, shunda foydalanuvchi
kompyuteri domen nomi uchun qayerga borishni tushunadi va shundan
so‘ng siz tarmoqdagi kompyuterlarga nom berishingiz va keyinchalik
ularni o‘rniga ishlatishingiz mumkin. IP manzillar.
DNS yorlig‘ini ochib, serverning domen nomi va IP-manzilini
to‘ldirishingiz kerak, chunki bu ishda pochta va HTTP serverlari bir xil
serverda amalga oshiriladi, IP manzillari bir xil.
12.4 – Rasm. DNSni sozlash.
DNS-serverni sozlaganingizdan so‘ng, siz HTTP serverini
sozlashingiz kerak (12.5- Rasm).
WEB-sahifa fayllari shu yerda joylashgan boʻlib, siz yangi fayllar
yaratishingiz va keyin ularni tahrirlashni boshlashingiz yoki
mavjudlarini tahrirlashingiz va ularni WEB-saytning bosh sahifasi
boʻlgan index.html sahifasiga ulashingiz mumkin. "Import" tugmasi
bilan siz turli xil fayllarni, jumladan html fayllarini, Rasm.larini va
hokazolarni import qilishingiz mumkin.
109
12.5 – Rasm. HTTP server.
Yuqoridagi sozlamalarni tekshirish uchun shaxsiy kompyuterda
WEB-brauzerni oching (12.7- Rasm).
12.6 – Rasm. Kompyuterda brauzerni oching.
HTTP serverining IP-manzilini yoki DNS-serverda qayd etilgan
domen nomini ro‘yxatdan o‘tkazgandan so‘ng, yaratilgan WEB sahifaga
o‘tishingiz mumkin.
110
12.7 - Rasm. Veb-sahifa ishini tekshirish.
Keling, o‘z WEB sahifalarimizni yarataylik.
12.8 - Rasm. Saytning asosiy sahifasini o‘zgartirish.
Keyin 12 ta laboratoriya uchun qurilgan tarmoq topologiyasining
skrinshotini yuklang.
111
12.9 – Rasm. Rasm. importi.
12.10 - Rasm. Sahifadagi Rasm.ga havola
112
12.11 – Rasm. Bajarilgan ishlarning natijasi
12.12- Rasm. - Yaratilgan havolaga amal qiling
113
Xulosa, 12 ta laboratoriya ishi yo‘riqnomada keltirilgan barcha
laboratoriya ishlarini o‘z ichiga oladi. Ushbu ishda telnet va ssh orqali
masofaviy ulanish sozlangan. 6 ta VLAN yaratildi, har bir quyi tarmoq
uchun 3 ta, kirish konfiguratsiya qilindi, unga ko‘ra faqat VLAN 1
barcha VLAN-larga kirish huquqiga ega, ya’ni VLAN 2 mos ravishda
VLAN 2 va 1 ga, VLAN 3 mos ravishda VLAN 3 va VLAN ga kirish
imkoniga ega. 1. IP manzillar routerlarda sozlangan DHCP protokoli
yordamida avtomatik ravishda barcha kompyuterlarga taqsimlanadi.
Tarmoqning omon qolishini ta’minlash uchun OSPF dinamik
marshrutlash protokoli yordamida sozlangan ikkita filial o‘rtasidagi
WAN ulanishi. Serverlar deyarli sozlangan va barcha VLAN-lardan
kirish mumkin bo‘lgan veb-server.
Laboratoriya ishlarini bajarish uchun topshiriq:
- DNS serverni sozlash
-HTTP serverini sozlash;
- Kichik WEB sahifani yaratish;
Do'stlaringiz bilan baham: | 
