Коммерциялық банклердиң актив ҳәм пассив операциялары

Форфейтинг операциялары
Форфейтинг операциялары тийкарынан ири банклер ҳәм компаниялар ортасында узақ мүддетке, жүдә үлкен муғдардағы финанслық қаржыларды төлеўге қолланылатуғын операциялар есапланады.
Форфейтинг операциясында, факторинг операциясы сыяқлы үш тәреп қатнасады. Бириншиси, зат жеткизип бериўши, екиншиси, зат сатып алыўшы ҳәм үшиншиси, дәлдәлши-банк ямаса финанслық шөлкем.
Форфейтинг операцияларының факторинг операцияларынан тийкарғы парқы сыпатында усы операциялар узақ мүддетке (6 айдан 5 – 6 жылға шекем) ҳәм ири суммаларға дүзиледи.
Форфейтингтиң экономикалық термини әдетте мәжбүриятты сатып алыў мәнисинде қолланылады, оны сөндириў товар ҳәм хызметлерди сатып алыў процесинде келешекте жүз береди. “a forfait” сөзи французшадан алынған болып, “ҳуқықтан ўас кешиў” мәнисин аңлатады.
Индоссамент – вексельди басқа шахсқа өткизиӯ ҳуқықын бериӯши арқа тәрепиндеги жазыӯ.
Регресс – алдын төленген сумманы қайтарыӯды талап етиӯ.
Авал – вексель бойынша төленбей қалған сумманы төлеп бериӯ ҳаққында мәжбүриятты алыӯ.
Траст операциялары
Халық-ара банк әмелиятында траст операциялары банклер клиентлердиң тапсырмаларына тийкарланып олардың мүлкин басқарыў ямаса исенимли ўәкил сыпатында олардың атынан хызметлерди орынлаўшы шахс.
Коммерциялық банклерде траст – бөлимлери траст операциялары шеңберинде төмендеги үш бағдардағы жумысларды атқарады:
– клиентлердиң ўәсиятларына тийкарланып олардың мийрасларын басқарыў;
– исенимли ўәкил сыпатында хызметлерди әмелге асырыў;
– агентлик (дәлдәлшылық) хызмети.
4. Коммерциялық банклер дәрамат ҳәм қәрежетлери
Коммерциялық банклердиң дәраматлары поцентли ҳәм процентсиз дәраматлардан ибарат. Коммерциялық банклердиң дәраматлары қурамында процентли дәраматлар салмақлы орынды ийелейди. Дәраматлар банк балансының пассивинде есапқа алынып барылады.
Коммерциялық банклердиң дәраматларының дереклери ҳәр түрли болып, оларды төмендеги тәртипте группалаў мүмкин.