Комитет по координации развития науки и технологий при кабинете министров республики узбекистан

Йиллар суммаси усулида (кумулятив усул)

• Йиллар суммаси усулида (кумулятив усул)
• 5 йил фойдаланиш муддатига мўлжалланган асосий воситалар объекти учун йиллик рақамлар йиғиндиси қуйидагини ташкил этади:
• 5 + 4 + 3+2+1 = 15 йил
• Масалан, амортизацияланаётган қиймат 470 минг сўм
• (500 000 - 30 000) бўлган ҳолда ҳар йилги амортизация ажратмаларини ҳисоблаш қуйидагича бўлади:

• Тезлаштирилган ҳисобдан чиқариш усули

• Йиллар суммаси усулида (кумулятив усул)

	Бошланғич қиймат	Йиллик эскириш суммаси	Жамғарилган эскириш	Баланс қиймати
Биринчи йилнинг охири	500 000	5/15 х 470 000	156 667	343 333
Иккинчи йилнинг охири	500 000	4/15 х 470 000	125 333	218 000
Учинчи йилнинг охири	500 000	3/15 х 470 000	94 000	124 000
Тўртинчи йилнинг охири	500 000	2/15 х 470 000	62 666	61 334
Бешинчи йилнинг охири	500 000	1/15 х 470 000	31 334	30 000

	Бошланғич қиймат	Йиллик эскириш суммаси	Жамғари ган эскириш	Баланс қиймати
Биринчи йилнинг охири	500 000	40% х 500 000 = =200 000	200 000	300 000
Иккинчи йилнинг охири	500 000	40% х 300 000 = =120 000	320 000	180 000
Учинчи йилнинг охири	500 000	40% х 180 000 = =72 000	392 000	108 000
Тўртинчи йилнинг охири	500 000	40% х 108 000 = =43 200	435 200	64 800
Бешинчи йилнинг охири	500 000	64 800 – 30 000 = = 34 800	470 000	30 000

• Камайиб борувчи қолдиқ усули

Асосий фондларнинг ҳаракатланиш жараёнларини ва уларнинг ўзгариши характерини баҳолаш учун бир қатор кўрсаткичлар ҳисобланади:

• 6. Асосий фондлардан фойдаланиш кўрсаткичлари

• Асосий фондларнинг ҳаракатланиш жараёнларини ва уларнинг ўзгариши характерини баҳолаш учун бир қатор кўрсаткичлар ҳисобланади:
• асосий фондларнинг ўртача йиллик қиймати;
• асосий фондларнинг янгилаш коэффициенти;
• асосий фондларнинг чиқиш коэффициенти;
• асосий фондларнинг ўсиш коэффициенти.

 

• Асосий ишлаб чиқариш фондларининг янгиланиш коэффициенти

•  
• К я = (Қ аичф : Қ баич ) х 100%
•  
• бу ерда: К я– янгиланиш коеффициенти;
• Қ аичф – йил давомида киритилган асосий ишлаб чиқариш
• фондларининг қиймати;
• Қ баич – барча асосий ишлаб чиқариш фондларининг
• йил охиридаги қиймати.

• Асосий ишлаб чиқариш фондларининг чиқиш коэффициенти

•  Қ ч = (Қ аичфл : Қ аичфб ) х 100%
• бу ерда: Қ ч – чиқиш (чиқиб кетиш) коеффициенти;
• Қ аичфл – йил давомида ликвидация қилинган асосий ишлаб
• чиқариш фондларининг қиймати;
• Қ аичфб – асосий ишлаб чиқариш фондларининг
• йил бошидаги қиймати.
•  

• Асосий фондлардан экстенсив фойдаланиш

• Асосий фондлардан интенсив фойдаланиш

смена давомида ускуналар бекор туриб қолишини қисқартириш ва унинг олдини олиш;

• Асосий ишлаб чиқариш фондларидан фойдаланишни яхшилашнинг асосий йўналишлари

• смена давомида ускуналар бекор туриб қолишини қисқартириш ва унинг олдини олиш;
• ускуналарнинг сменалик коэффициентини ошириш;
• бекор турувчи ускуналарни қисқартириш ва тугатиш;
• таъмирлаш ва профилактика тадбирларини ўз вақтида ва сифатли равишда амалга ошириш;
• ускуналарни эксплуатация қилувчи ходимларнинг малакасини ошириш;
• ишлаб чиқаришни ташкил этишни ва ресурслар билан таъминлашни яхшилаш.

Корхонанинг ишлаб чиқариш қуввати -маълум бир вақт давомида илғор технология лардан фойдаланиш, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил қилишнинг илғор шароитларида ишлаб чиқариш мумкин бўлган маҳсулотларнинг максимал даражасидир.

• 7. Корхонанинг ишлаб чиқариш қуввати

• Корхонанинг ишлаб чиқариш қуввати -маълум бир вақт давомида илғор технология лардан фойдаланиш, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил қилишнинг илғор шароитларида ишлаб чиқариш мумкин бўлган маҳсулотларнинг максимал даражасидир.

ускуналар таркиби ва турлар бўйича сони;

• Корхона ишлаб чиқариш қуввати катталигини белгилаб берувчи кўрсаткичлар

• ускуналар таркиби ва турлар бўйича сони;
• ускуна, агрегат ва дастгоҳлардан
• фойдаланишнинг техник- иқтисодий меъёр лари;
• ускуналарнинг ишлаш вақти фонди;
• ишчилар сони;
• ишлаб чиқарилаётган маҳсулот
• номенклатураси ва ассортименти (турлари ва хилма-хиллиги).

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ!

• ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ!