Kombinatsion mantiqiy sxemalar sintezi Reja

Kombinatsion mantiqiy sxemalar sintezi

Reja:
1.Umumiy ma’lumotlar

2.Shifratorlar va deshifratorlar

3.Multipleksorlar va demultipleksorlar
Integral mantiqiy elementlar asosidagi deshifrator va mulitipleksorlar sintezi. Sitezlash asoslari. Shifratorlar, demultipleksorlar, jamlovchilar,Kod o‘zgartirgichlarning ishlash printsiplari va asoslari. Kombinatsion raqamli qurilmalarning ishonchligi. Tezligi. Signallarning xavfli to‘qnashuvlari va ularning oldini olish. Deshifrator kirishdagi ikkilik kodni chikishning shunday aktiv signaliga aylantiradi-ki, uning nomeri kirishdagi ikkilik kodning unlik ekvivalentiga tengdir. Tulik deshifratordi chikishlar soni m=2n ga deshifratorda m<2m . Tulik deshifrator aniklashiga 2i chikish mantikiy funktsiyalarni ishlab chikarib, ular n kirish uzgaruvchilarining xammasida aniklangandir. n=2 va m=4 ga teng DSh kurib chikamiz. Bunday DSh "2 dan 4" uni OE chikishlariga ruxsat berish kirishi bilan tulgizamiz. Tugri kirishlar kirishlardagi aktiv smgnalga 1 satx, 0-esa inversiyalarga ta’luklidir. Ushbu aniklanganga asosan xolatlar jadvalini tulgazamiz, bu erda X ixtiyoriy kiymatga tengdir.



Karno kartasi u-0 chikish va 3 ta kirish uzgaruvchilariga asosi kuyidagi kurinishga egadir. Keltirilgan chikish uchun fakat bir joyda 1 bolganligidan, u0 chikish mantikiy funktsiya kuyidagi kurinishga egadir.

U0= OE~a1*~a0 Kolgan uchta tenglama xam yukoridagiga uxshab aniklanadi. Aniklangan ui tenglamalr ikki marta inversiyalash aksiomasiga asosan I-NE bazasiga o‘tkaziladi. Y0= ~~(OE*~a1*a0). Aniqlanganga 10.2 rasmdagi sxema mos keladi.

DSh ishini vakt diagrammalari asosida (E) sxema uchun tushuntiramiz. ~OE=1sxema uchun mavjud davrida rasmdagi I-NE (0,3) buladi, va a0 va a1lar boglik bulmagan xolda chikish kiymatlari ~yj=1, yj=0, ular 10.2 rasmda anik kursatilgan. T0,t1, va t2,t3 vakt oraligida chikishlar "ta’kiklangan", ya’ni yi tugri chikishlarida passiv satx "0", inversiya chikishlarida esa passiv "1"ga teng. t1,t2 intervalda ~OE=0(OB=1) signali va uning yi kiymati fakat a1,a0 uzgaruvchilarga boglik. Agarda kirishda A1,A0=10 kod bulsa, unga unlik ikki mos keladi va ikkinchi I-NE element kirishlarida mantikiy "1" u2 diagramma kurinib turibdi. OE inventar ishlatilishi mumkin. Bu erda OE=1 ga teng, kachonki, ~OE1=~OE2=0 va OE3=1. Bunday sxema "3 va 8" 1533ND7 (555ND7) turdagi deshifratorlarda kullaniladi, ularning shartli belgilanishi keltirilgan.

Deshifratorlar xisoblash texnikasida keng kullanib kelinadi. Ular bir necha tashki kurilmalarni tanlash, ma’lumotlarni ular va mikroprotsessorlar orasida almashishi tashkil kiladi. Bu uchun xam ai kirishlarga tashki kurilmalar adresi beriladi, kirishlar esa adres kirishlar deyiladi.

Shifratorlar

Shifrator mavke’siz buladi, agarda fakat bitta xakikiy signal uzatishga ruxsat etilsa, va mavke’lik bulishi mumkin, agarda birdaniga bir necha signallarni kirishga ruxsat etilsa, mavke’siz Sh unlik rakamli xakikiy kirishni nomerini chikishga uning ikkilik ekvivalentga kayta ishlovchi kurilmaga aytiladi. Mavke’siz "4 dan 2" shifrator uchun xajmlar jadvali kuyidagi kurinishga ega.

Shifratorlarning kurilishi va shartli belgilanishi keltirilgan.

Signalni informattsion kirishdan chikishlarning biriga uzatuvchi, kabul kiluvchi chikishlarning nomer esa adres kirishlarga berilayotgan ikkilik kodning unlik ekvivalentiga teng kurilmalar demulьtipleksor (DM) deb ataladi. DM sifatida deshifrator ishlatilishi mumkin bulib, uning OE signali urnini X informattsion signal beriladi. Masalan, agar kirishlarga a1a0=10(BIN)=2(DEC) berilsa, u xolda Xsignal U2 chikishda paydo buladi. Kolgan chikishlarda esa yi=0. 10.6 rasmda DM "1 da4" DM va uning mexanik analogi keltirilgan.

Mulitipleksorlar

Mulitipleksor deb n informattsion kirishdagi signallardan birini yagona chikishga uzatuvchi uzatilayotgan kirishda adresning unlik ekvivalent ikkilik adresiga ni teng kurilmaga aytiladi. Agarda OE chikishga ruxsat berish kirishi mavjud bыlsa, u xolda kirishda "0" xolat chikishi passiv xolatga (10.2 jadvalning oxirgi katori) utkazadi. "4 dan 1" mulitipleksorni ko‘rib chikamiz, u 4 informattsion kirish va lod4=2 adres kirishga egadir.

Uning umumiy mantiqiy tenglamasi quyidagi kurinishga tengdir.

Y=OE(x0*~a1*~a0+x1*~a1*a0+….) (10.1)

Keltirilgan ifodaning o’ng tomonidagilarga ikki marta inverlash va o’z-o’ziga o’tish aksiomalarni qo‘llab

Y=~(OE x0~a1*~a0+….+OE*x3*a1*a0) (10.2)

aniklaymiz. (10.1) ifodaga mos sxema keltirilib, uning shartli belgisi va mexanik analogi ko‘rsatilgan.

Jamlagichlar (Summatori)

Jamlagich n-razryadli X=(X(n-1), ....X0) va Y=(y(n-1),....y0) kodlarni arifmetik kushishni amalga oshiruvchi kurilmaga aytiladi. Ikki bir razryadli ikkilik sonlarning qushish qoidasi

0 (+) 0 = 0

0 (+) 1 = 1 (+) 0 = 1

1 (+) 1 = 0 yuqori razryadga uzatiladi

Uchta bir razryadli sonlarning qushishi quyidagi amalga oshiriladi.

0 (+) 0 (+) 0 = 0

0 (+) 0 (+) 1 = 1

0 (+) 1 (+) 1 = 0 1 ta katta razryadga uzatiladi

1 (+) 1 (+) 1 = 1 1 ta katta razryadga uzatiladi.

Keltirilgan qoidaga asosan tuliq jamlagich mantiqiy funktsiyasi quyidagiga:

Jamlagich razryad natijasi

c(i+1) = xi*yi + xi*ci + yi*ci. (10.3)

Ortirma

si = ~yi(xi (+) ci) + yi~(xi (+) ci) =

yi (+) (xi (+) ci) = yi (+) xi (+) ci. (10.4)

Bir razryadli tulik jamlagichning (10.3) va (10.4) tenglamalarga mos sxema va shartli belgi keltirilgan.