Комбинацион турдаги рақамли схемалар Электроника ва радиотехника кафедраси Режа Комбинацион қурилмалар

7-МАВЗУ

Комбинацион турдаги рақамли схемалар

Электроника ва радиотехника кафедраси

Режа

• Комбинацион қурилмалар
• Шифраторлар ва Дешифраторлар
• Мультиплексорлар ва Демультиплексорлар
• Жамлагичлар (сумматор) ҳақида тушунча
• Яримжамлагич ва тўлиқ жамлагич

• Мантиқий элементлар ишлаш принципига кўра комбинацион ва кетма-кетли қурилмаларга бўлинади.
• Комбинацион қурилмалар деб, чиқиш сигналлари кириш ўзгарувчилари комбинацияси билан белгиланадиган, иккита вақт моментига эга бўлган, хотирасиз мантиқий қурилмаларга айтилади.
• Комбинацион қурилмалар ЁКИ, ҲАМ, ЁКИ-ЭМАС, ҲАМ-ЭМАС ва бошқа алоҳида элементлар ёрдамида, ёки ўрта ИСлар, катта ва ўта катта ИС таркибига кирувчи ИСлар кўринишда тайёрланади.

Комбинацион қурилмалар

• Агар мантиқий қурилманинг чиқишидаги маълумот нафақат ҳозирда киритишда амал қиладиган мантиқий ўзгарувчиларнинг комбинацияси билан, балки вақтнинг аввалги дақиқаларида ишлайдиган ўзгарувчиларнинг бутун кетма-кетлиги билан ҳам аниқланса, унда бундай қурилма кетма-кет дейилади. Бундай частотали қурилмалар рақамли ёки хотира машиналари деб номланади. Шубҳасиз, кетма-кет қурилмаларда олдинги маълумотларни сақлашга қодир бўлган элементлар киритилиши керак. Триггер элементлари бундай функцияларни бажаради.
•  

Комбинацион қурилмалар

Шифраторлар ва дешифраторлар

• Ўнлик, саккизлик ёки ўн олтиталик саноқ тизимидаги рақамларни иккилик ёки иккилик-ўнлик кодга ўзгартирувчи комбинацион мантиқий қурилма – шифратор ёки кодер деб аталади.
• Иккилик саноқ тизимидаги рақамларни ўнлик саноқ тизимидаги кодга ўзгартирувчи комбинацион мантиқий қурилма – дешифратор ёки декодер деб аталади.