Ko’lyozma huquqida

 
1.3 Tijorat banklarining faoliyatini rivojlantirishda yangi bank 
xizmatlarining o’ziga xos xususiyatlari 
Hozirgi kunda mamlakatimiz iqtisodiyotini raqobatbardoshligini oshirish 
dolzarb vazifadir. Bu maqsadga yerishish uchun tijorat banklari tomonidan 
zamonaviy texnologiyalardan foydalanish muhimdir. Zamonaviy bank tizimi 
yetarli darajada mablag’lar bilan ta'minlangan bo’lib milliy iqtisodiyotni jadal 
rivojlanishiga o’z o’rniga ega bo’lishi uchun yangi mijozlarni jalb qilishi 
muhimdir. Hozirgi kunda barqaror bank tizimini rivojlanishi ko’proq uni mos 
ravishda modernizatsiyalash iqtisodiyot va mijozlarni talablariga javob 
beradigan samarali hamda sifatli xizmatlarni joriy etishni talab etadi. Bunday 
modellar bank sohasida qo’llaniladigan innovatsiyalarni ko’zda tutadi. Bugungi 
kunda tijorat banklari amaliyotida innovatsion bank mahsulotlarining bir qancha 
turlari mavjud. Ularga misol tariqasida “Internet-banking”, “Mobil-banking” , 
“Sms-banking” va “Telegram - bot” tizimlari keltirish mumkin. 
Taraqqiy etgan mamlakatlarda tijorat banklari aktiv operatsiyalarini 
moliyalashtirishning asosiy manbai bo’lib, mijozlardan jalb etilgan muddatli va 
jamgarma depozitlari hisoblanadi. Buning sababi shundaki, birinchidan, kapital 
tijorat banklari faoliyatini moliyalashtirishning nisbatan qimmat shakli 
hisoblanadi; ikkinchidan, tijorat banklari, faoliyatining mohyatiga ko’ra, aholi 
va 
korxonalarning 
vaqtinchalik 
bo’sh 
pul 
mablaglarini 
depozit 
hisobraqamlariga jalb qilish va ularni kreditlar, investitsiyalar shaklida 
joylashtirish bilan shug’ullanuvchi tijorat tashkilotlari hisoblanadi; uchinchidan, 
banklararo kreditlar nisbatan qimmat moliyaviy resurs hisoblanadi, shu sababli, 
undan aktiv operatsiyalarni moliyalashtirishda foydalanish tijorat banklari foizli 
xarajatlari miqdorining oshishiga olib keladi; to’rtinchidan, tijorat banklari 
transaksion depozitlardan to’g’ridan-to’g’ri, ya'ni muddatli depozit shartnomasi 

---

28 
tuzmasdan turib foydalanishga haqli emas. Shu bilan bir qatorda shu xizmatlari 
ko’rsatish uchun banklar o’z xizmatlarida innavatsion yondashishga harakat 
qilganlar.Shu harakatlar natijasida mijozlarni bankga jalb etish orqarli bank 
passivlarini ko’paytirish imkoniyatini beradi. 
1-jadval