Ko’lyozma huquqida

TAKOMILLASHTIRISH YO’LLARI 
3.1 Bank hisobvaraqlariga masofadan xizmat ko’rsatish tizimlari va ularni 
rivojlantirish istiqbollari 
Ma'lumki, davlatning iqtisodiy soxasi rivojlanishini samarali faoliyat 
ko’rsatuvchi to’lov tizimisiz amalga oshirib bo’lmaydi. Samarali faoliyat 
ko’rsatuvchi to’lov tizimlari davlat moliya tizimi barqarorligining asosi bo’lib, 
iqtisodiyotda operatsion xarajatlarni kamaytirish, moliyaviy va boshqa 
resurslardan samarali foydalanish, moliya bozori likvidligini oshirish va pul-
kredit siyosatini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun xizmat qiladi. 
Turli xorijiy davlatlar tajribasi to’lov tizimlarining rivojlanishi birinchi 
navbatda to’lov vositalari va xizmatlarini kengaytirish natijasida bank 
operatsion xarajatlarini kamaytirish va xizmatlar samaradorligini oshirishga olib 
kelishini ko’rsatmoqda. Shuning bilan birga, bank kartalari orqali onlayn 
to’lovlarni keng qo’llanilishi to’lovlarni amalga oshirish bilan bog’lik bank 
xizmatlarining samaradorligini oshirishga olib keladi. 
Bugungi kunda respublika banklari tomonidan bank kartalari yordamida 
naqd pulsiz xisob-kitoblar tizimini kengaytirish maqsadida 19,3 mln bank 
kartalari muomalaga chiqarilgan bo’lib, ushbu kartalar orqali 2017 yilning o’n 
oyi mobaynida 36,9 trln so’mga yaqin tranzaksiyalar o’tkazildi. 
Tijorat banklarining chakana to’lovlar, shu jumladan, bank kartalari 
vositasida amalga oshirilgan to’lovlar buyicha o’zaro hisob-kitoblari Markaziy 
bankning Kliring tizimi orqali amalga oshiriladi. 
Shuningdek, Markaziy bankning Kliring tizimi, chakana to’lov tizimlari 
bilan birgalikda ishlashidan tashqari, Moliya vazirligi G’aznachiligining 
axborot tizimi va xizmat ko’rsatuvchi tashkilotlarning billing tizimlari bilan 
integratsiya qilingan xolda to’lovlarni o’tkazish imkonini beradi.

---

75 
Hozirgi 
kunda 
tijorat 
banklari 
tomonidan 
onlayn-banking 
texnologiyalarini, jumladan, mobil banking xizmatlarini real vaqt rejimida 
ko’rsatish tizimlarini yanada rivojlantirish, barcha banklarning kartalarini to’liq 
qamrab olish maqsadida jismoniy shaxslar uchun mobil to’lov dasturlarini 
yaratish va joriy qilish bo’yicha reja-grafiklarni ishlab chiqildi.