Klinik laboraтoriya тekshirish usullari

4.4. Me’da va o‘t suyuqligining mikroskopiyasi
4.4.1. Me’da suyuqligini mikroskopda tekshirish
Mikroskopda tekshirish uchun me’da suyuqligidan 3 tomchi
olib, 3 ta buyum oynasiga tomiziladi. 1-tomchiga Lyugol
eritmasidan 1 tomchi, 2-tomchiga Sudan III eritmasidan
1 tomchi, 3-tomchi sof bo‘yalmasdan qoldiriladi. Me’daning pilores
qismida stenoz bo‘lganda, me’da sekin bo‘shashganda va sekretsiya
susayganda muskul tolalar topiladi. Kraxmal donalari katta-kichik
va har xil shakldagi qat-qat sharlarga o‘xshab turadi, ular Lyugol
ta’sirida havorangga bo‘yaladi. Yog‘ katta-kichik ayrim tomchilar
shaklida yoki yog‘ kislotalarining kristallari shaklida topiladi. O‘simlik
hujayralarining shakli har xil. Silindrsimon epiteliy, leykotsit
yadrolari ko‘rinadi. Me’daning o‘tkir katarida leykotsitlar 70 %
gacha yetadi. Leykotsitlar protoplazmasi hazm bo‘lib, ularning
yadrosi qoladi. Me’da suyuqligida leykotsitlarning ko‘payishi, me’da
shilliq pardasi va devorida yallig‘lanish jarayoni borligini ko‘rsatadi.
Me’da suyuqligi fiziologik eritma bilan 1/10 nisbatda suyul-
tirilgandan keyin Goryayev kamerasida leykotsitlarni sanash
tavsiya etiladi. Me’dadan qon ketganda me’da suyuqligida

---

66
eritrotsitlarning o‘zgarmagan elementlari yoki qoldiqlari – halqalar
paydo bo‘ladi. Achitqilar me’da atoniyasida piloris (stenozi)da ovqat
uzoq turib qolganda uchraydi. Sarsinalar «toylangan paxta» shaklida
bo‘ladi. Me’da suyuqligi uzoq turib qolganida ularni ko‘plab topish
mumkin.
4.4.2. Safroni mikroskopik tekshirish
O‘t suyuqligi (safro)ni mikroskopda tekshirishda, preparat
tayyorlash uchun safro Petri likopchasiga quyiladi. Maxsus ignalar
yordamida xavfli deb hisoblangan joylaridan preparat tayyorlanadi.
Normada ozgina epiteliy hujayralari bo‘ladi. Patologiyada esa
leykotsitlar, eritrotsitlar, shilimshiq, lamblya vegetativ shakllari
va jigarning epiteliy hujayralari, o‘t yo‘llari va o‘t pufagining
hujayralari o‘t pigmentlari bilan to‘lgan holda uchraydi. Jigar
hujayralari qo‘pol, donador, protoplazmali bo‘lib, 1 yoki 2 ta oval
yadrosi bor. O‘t yo‘llari hujayralari silindrsimon yirik bo‘lib, katta
yadrosi bor. Bo‘yalmagan silindrsimon epiteliy hujayralarning
topilishi duodenitdan darak beradi. Lamblyalar va ularning sistalari,
gelmintlar, jigar qurti va boshqa parazitlarning tuxumlarini o‘tning
B, C porsiyalaridan tayyorlangan preparatlarda ham ko‘rish
mumkin. Xolesterin va bilirubinat kalsiy kristallarining topilishi
qum zarralari va tosh borligini ko‘rsatadi. B, C porsiyalaridagi
shilimshiq va leykotsitlar o‘t pufagi va jigarning o‘t yo‘llarida
yallig‘lanish borligini ko‘rsatadi.