Klassik universitet darsligi o'zbekiston Milliy universitetining 100 yilligiga bag’ishlanadi

 
Nazorat savollari: 
1. Tuproqni o'rganish nimani anglatadi? 
2. Tuproqni tadqiq qilishning fazoviy bosqichi nima? 
3.  Tuproqni  tadqiq  etishda  geoinformatsion  texnologiyalarni  qo'llash 
samaradorligi nimadan iborat? 
4. Xududni batafsil o'rganish nimani anglatadi? 
5. Tuproqshunoslik fani nimani anglatadi? 
 
1.3. GAT haqida umumiy ma’lumotlar 
 
Geoaxborotlar  texnologiyalari  ishlab  chiqilganiga  qariyb  50  yildan 
oshdi. 
Bu  davr  ushbu  yuksak  texnologik  yo‘nalish  rivojlantirilishi  uchun 
ko‘p  vaqtmi  yoki  kam  vaqtmi
? 
Nima  uchun  geoinformatika  va 
geoaxborotlar  texnologiyalari  axborot  texnologiyalari  orasida  jadal 
rivojlanayotgan  yo‘nalishlardan  biri  hisoblanadi
? 
Umuman  olganda,  bu 
fan  sohasi  o‘zi  nima  -  fanmi,  texnologiyami,  uslubmi  yoki  shunchaki, 
kompyuter dasturimi
?
 

---

 
12 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1.3.1-rasm. GAT strukturasining umumiy ko‘rinishi 
 
Geografik  axborotlar  tizimi  haqida  mutlaqo  ma’lumotga  ega 
bo‘lmagan  kishi  -  «
Nima  uchun  men  geoinformatika  nimaligi  haqida 
bilishim  kerak
?»,  deb  savol  berishi  tabiiy  holat  hisoblanadi.  Haqiqatdan 
Tasavvur qiling, siz 1960-yillarga tushib qoldingiz, ya’ni bu
davrda kompyuter texnologiyalari hali ishlab chiqilmagan. Siz o‘z
ish faoliyatingizni olib boruvchi tashkilotga davlat miqyosida
mavjud tabiiy resurslar haqida umumiy ma’lumotlarni yig‘ish va
siz to‘plagan materiallar asosida, ushbu tabiiy resurslarning
kelajakdagi zahirasi holatini oldindan prognoz qilish topshirig‘ini
bajarish vazifasi yuklatilgan bo‘lsin. Tabiiyki, bu ko‘rinishdagi
topshiriqni bajarish davomida siz etarlicha darajada ishonchli
materiallarni yig‘ishingiz talab qilinadi, bunda ko‘p sondagi
mutaxassislar
tomonidan
amalga
oshirilgan
tadqiqotlarning
qog‘ozda qayd qilingan shakldagi natijalaridan foydalanishga
to‘g‘ri keladi. Qo‘shimcha ravishda, siz ushbu belgilangan ishlarni
bajarishingiz uchun ko‘p vaqt sarflashingiz talab qilinadi. Siz
ushbu ishlarni bajarishingiz uchun avtomatlashtirilgan tavsifga ega
tizimdan foydalanishingiz talab qilinadi. Bu tavsifdagi tizim
mavjud emasligi dastlab aynan, geografik axborotlar tizimi
yo‘nalishida faoliyat olib boruvchi mutaxassislar tomonidan qayd
qilingan.
M.N.DeMers. Fundamentals of geographic information systems (
Geografik axborot
tizimlari asoslari
) // New Mexico State University. – 1999. – P.4–5.