Klassik universitet darsligi o'zbekiston Milliy universitetining 100 yilligiga bag’ishlanadi

O‘g‘itlarni  solish  bo‘yicha  ko‘rsatma-tavsiyalar
.  Tuproq  tahlili 
bo‘yicha yakuniy natijalar - bu har bir ekin maydoni va har bir ekin turi 
bo‘yicha  talab  qilingan  o‘g‘itlarni  solishni  aniqlab  beruvchi  aniq 
tavsiyalarni ishlab chiqishdan tashkil topadi.  
Foydalaniluvchi  tuproq  sinov  namunalarini  olish  qurilmalari 
avtomatik  tarzda  ish  bajarish  va  sinov  namunalarini  olishni  ko‘p  marta 
takroriylikda  va  tezkorlikda  bajarishga  mo‘ljallangan  bo‘lib,  navbatdagi 
bosqichda  olingan  tuproq  namunalari  tuproq  tarkibidagi  kimyoviy 
moddalarning  taqsimlanish  holatiga  aniqlik  kiritish  elektron  xaritalarni 
tuzib chiqish maqsadlarida tahlil qilinadi.  
Yig‘ib  olingan  tuproq  sinov  namunalari  tartib  raqamlari  bilan 
belgilab  chiqiladi  va  boshqa  laboratoriyaga  junatiladi  yoki  bevosita, 
Sizning  kompaniyangizda  tashkil  qilingan  laboratoriyada  tahlil  qilinishi 
mumkin.  Amalga  oshirilgan  tadqiqot-tahlil  jarayonida  tuproq  tarkibida 
mavjud bo‘lgan, nisbatan muhim ahamiyatga ega ozuqa moddalar -  
 
10.7.3.2-rasm. Avtomobil kabinasi ichidagi yoki kuzoviga maxkamlangan 
sinov namuna olish qurilmasi 

---

 
162 
birinchi  navbatda,  N,  P,  K,  shuningdek  bir  qator  holatlarda  boshqa 
elementlar  va  kimyoviy  birikmalar  aniqlanadi,  bunda  olingan  natijalarni 
qayta  ishlash  imkonini  beruvchi  maxsus  dasturiy  ta’minotdan 
foydalaniladi  va  tuproq  tarkibida  kimyoviy  moddalarning  taqsimlanish 
holati bo‘yicha natijalar xaritaga tushiriladi. Ushbu ishlab chiqilgan xarita 
ekin  maydonlariga  o‘g‘itlarning  differensial  tavsifda  solinishi  bo‘yicha 
texnologik  xaritalarni  tuzib  chiqish  maqsadlarida  va  shuningdek,  talab 
qilingan  o‘g‘itlar  miqdori  va  o‘simliklarni  himoya  qilish  vositalari 
hajmiga aniqlik kiritish, hisoblash ishlarida foydalaniladi.  
Xosil  datchiklaridan  foydalanish  ekin  maydoni  birligiga  nisbatan, 
xosildorlik  qiymati  va  don  xosilining  tarkibi  namlik  qiymatini  aniqlash 
imkonini  beradi,  Shuningdek  kombaynning  joylashish  joyi  va  ekin 
maydonining notekislik darajasiga ham aniqlik kiritib beradi. Bu tizim har 
qanday hoxlagan modeldagi kombaynlarga o‘rnatilishi mumkin va uning 
tarkibini GPS-qabul qilish qurilmasidan tashqari, bunkerdagi don hajmini 
optik  usulda  aniqlash  datchigi,  donning  namlik  darajasini  aniqlash 
datchigi,  ko‘ndalang  va  bo‘ylama  yo‘nalishda  me’yoridan  og‘ish 
qiymatini  aniqlash  datchiklari,  xosildorlik  qiymatini  elektron-hisoblash 
moduli, bortga o‘rnatilgan axborot berish tizimi, xotira kartasi, kalibrator 
qurilamalari tashkil qiladi.  
Datchiklarning  ko‘rsatkichlari  asosida  kombayn  elevatorida  don 
hajmi  qiymati  aniqlanadi  va  Shuningdek,  donning  namlik  miqdori  qayd 
qilinadi.  Ushbu  tizimni  joriy  qilishning  ijobiy  ta’siri  -  bu  agrokimyoviy 
tahlillar  va  xosildorlik  xaritasini  hisobga  olish  orqali,  purkovchi  va 
sepuvchi  tipda  ishlangan  qurilmalarning  funksiya  bajarish  texnologik 
xaritasini  tuzib  chiqish  asosida,  o‘g‘itlar  va  kimyoviy  moddalar  miqdori 
maqsadga  muvofiq  holatda  kamaytirish  imkoni  tug‘iladi.  Tahlil  qilish 
jarayoni  xosildorlik  va  namlik  miqdori  xaritasi  asosida,  maxsus 
ixtisoslashtirilgan  dastur  bilan  ta’minlangan  kompyuter  yordamida 
bajariladi.  
 
 
10.7.3.3-rasm. Hosil datchigi 

---

 
163