62
бошлайди. Туйғулар, ҳис-туйғулар ва фикрнинг кучи бизнинг жисмоний
соғлигимизга бевосита таъсир қилишини англаш тобора кўпайиб бораётган
одамларга келади.
Марказий асаб тизими орқали мия маълум кимёвий бирикмалардан
фойдаланиб, тананинг барча аъзолари ва тўқималарига маълумот юбориши
мумкин. Бир вақтлар мия танадаги носозликларга жавобан бу маълумотларни
рефлексли равишда юборади, деб ишонишган. Ва энди ҳар бир фикр, ҳар бир
туйғу, ғоя ёки эътиқод ўзининг нейрокимёвий оқибатлари борлиги аниқ бўлди.
Илгари тананинг кимёвий хабарчилари - нейропептидлар фақат мия
тўқималарида бўлиши мумкин эди. Бироқ, нейрофармаколог Кандасе Перт
томонидан ўтказилган тадқиқот шуни кўрсатдики, нейропептитлар мия
ҳужайралари деворларида ҳам, иммунитет тизимида ҳам мавжуд. Бизнинг танамиз
бўйлаб саёҳат қилиб, ушбу мураккаб хабарчилар тўқималарга муҳим
маълумотларни етказишади ва тезкор алоқа қилишади. Агар сиз бирор марта
автоҳалокатга учраган бўлсангиз, адреналиннинг шошилиб кетиши туфайли бутун
вужудингизда титроқ ҳис қилган бўлишингиз мумкин. Ва хавф орқада қолганда,
миянгиз танадаги рецепторларга ҳамма нарса тартибда эканлиги ҳақида хабар
юборди ва тинчланиш вақти келди. Бу қанчалик тез бажарилишининг оддий
намунаси; танадаги маълумотлар узатилади.
Тадқиқотлар шуни кўрсатдики, марказий асаб тизими орқали бизнинг
сезгиларимиз, шу билан бирга барча яхши ва ёмон, стрессли вазиятларда юзага
келадиган ҳиссиётлар ва эндокрин ва иммун тизимларининг тартибга солиш
механизмлари ўртасидаги алоқа жуда мураккаб. Бу сизнинг ҳис-туйғуларингизни
оғзаки ва жисмоний жиҳатдан тўғри ифода этиш муҳимлигини тасдиқлайди.
Йиғилган ва бостирилган ҳис-туйғулар ортиқча миқдордаги эпинефринни қон
оқимига тушишига олиб келади, бу танадаги кимёвий мувозанатнинг
мувозанатсизлигига, иммунитетнинг кейинчалик заифлашишига ва касаллик
хавфининг ошишига олиб келади.
Ишонч билан айтишимиз мумкинки, бизнинг фикрларимиз, сўзларимиз,
ҳиссиётларимиз
ва
жисмоний
танамиз
мураккаб
синергистик
(ўзаро
боғликлик)муносабатда. Ҳар қандай одамнинг фикри - бу нейропептидларга
хабарни етказадиган электромагнит тўлқин, бу эса ўз навбатида марказий асаб
тизимига тушади, шунда танамиз маълум даражада реакцияга киришади. Эътиқод
тизими нейропептидларга таржима қилинган, инсон танасида ахборот алмашиш
тизимининг элементлари деб таржима қилинган етарлича кучли (ёки жуда тез-тез
такрорланадиган) фикрлардир. Ўз навбатида, инсоннинг жисмоний танаси ҳиссий
ишонч тизимларига жавоб беришга ўргатилади. Бунинг сири танада тарқалган
хабарларни ўзгартиришдир ва бунинг учун биз ўз эътиқодларимизни
ўзгартиришимиз керак.
Do'stlaringiz bilan baham: