|
continue operatori
Siklning navbatdagi iteratsiyasiga continue o’tish operatori siklning jismning oxirigacha qolgan barcha operatorlarni o’tkazadi va keyingi iteratsiyaning boshiga boshqaruvni uzatadi.
return operatori
return funksiyasidan qaytish operatori funksiya bajarilishini tugatadi va uni chaqirish nuqtasiga boshqaruvni uzatadi. Operator ko’rinishi:
return [ ifoda ]
Ifoda skalyar tipga ega bo’lish lozim. Agar funksiya qaytaradigan qiymat tipi void kabi tasvirlangan bo’lsaб ifoda yo’qotilishi lozim.
Ko’rsatkichlar va massivlar
Ko’rsatkichlar
Kompilyator o’zgaruvchini aniqlash operatorini masalan, int i=10;, ni qayta ishlayotganda u tipga (int) mos ravishda xotira operatori va uni ko’rsatilgan qiymat (10) bilan initsializatsiyalaydi. Dasturga o’zgaruvchining nomi (i) bo'yicha barcha murojaatlar kompilyatorlar bilan o'zgaruvchi qiymati saqlanadigan xotira sohasi adresi bilan aqlmashtiriladi. Dasturchi xotira sohalari adreslarini saqlash uchun o’zining xos o’zgaruvchilarni aniqlashi mumkin. Bunday o’zgaruvchilar ko’rsatkichlar deb ataladi.
Shunday qilib, ko’rsatkichlar xotira sohalari adreslari manzillarini saqlash uchun mo’ljallangan. C++ da uch xil ko’rsatkich mavjud –obyektga, funksiyaga va voidga ko’rsatkichlar. Ular xossalari va yo’l qo’yiladigan amallar majmuasi bilan farq qiladi. Ko’rsatkich mustaqil tip hisoblanishida u hamma vaqt qandaydir boshqa konkret tip bilan bog’langan.
Funksiyaga ko’rsatkich funksiyaning bajariluvchi kodi saqlanadigan kod segmentida adresni (manzilni) saqlaydi. Funksiyaga ko’rsatkich funksiyani bilvosita chaqirish nomi orqali emas, uning manzilini saqlovchi o’zgaruvchiga murojaat etish orqali) hamda funksiya nomini boshqa funksiya parametr sifatida berish uchun foydalaniladi. Funksiyaga ko’rsatkich berilgan tip qiymati qaytaruvchi va berilgan tip argumentlariga ega “funksiyaga ko’rsatkich” tipiga ega:
tip (*nom) ( argument tipi ro'yxati )
Masalan, e'lon:
int (*fun) (double, double);
fun nom bilan int tipidagi qiymatni qaytaruvchi va ikkita double tipidagi argumentga ega funksiyaga ko'rsatgich hisoblanadi.
Obyektga ko'rsatgich ma’lum tipdagi (asosiy yoki murakkab) ma'lumotlar saqlanadigan xotira sohasi manzilini o'z ichiga oladi. Obyektga ko'rsatgichga oddiy e'lon (kelgusida oddiy ko'rsatgich deb ataladi):
tip *nom
ko'rinishga ega, bu yerda tip murojaatdan va bit maydonidan tashqari ixtiyoriy bo'lishi mumkin. Bunda tip bu momentga kelib faqat e'lon qilinishi mumkin, lekin u aniqlanmagan (demak strukturada masalan, o'sha tipdagi strukturaga ko'rsatgich bo'lishi mumkin).
Yulduzcha bevosita nomga taaluqli, shuning uchun bir nechta ko'rsatgichlarni e'lon qilish uchun uni ularning har biri nomi oldiga qo'yish talab etiladi. Masalan,
int *a, b, *c;
operatorda a va c nomli butunga ikkita ko'rsatgich, hamda butun b o'zgaruvchi tavsiflanadi.
Ko'rsatgich o'lchami xotira modeliga bog'liq. Ko'rsatgich ko'rsatgichga aniqlash mumkin va h.k.
void ga ko'rsatgich adresi saqlanish talab qilingan obyektning konkret tipi aniqlanmagan hollarda qo'llaniladi (masalan, agar bitta o'zgaruvchida turli vaqt momentlarida turli tipdagi obyektlar adreslarini saqlash talab etilsa).
void ga ko'rsatgichga ixtiyoriy tipdagi ko'rsatgich qiymatini berish mumkin hamda uni ixtiyoriy ko'rsatgichlar bilan saqlash mumkin, lekin murojaat etiluvchi xotira sohasi bilan qandaydir amallarni bajarish oldidan uni oshkora ko'rinishda konkret tipga almashtirish talab etiladi.
Ko'rsatgich konstanta yoki o'zgaruvchi bo'lishi mumkin, hamda konstanta yoki o'zgaruvchini ko'rsatadi. Misollar qaraymiz:
int i; // butun o'zgaruvchi
const int ci = 1; // butun konstanta
int * pi; // butun o'zgaruvchiga ko'rsatgich
const int * pci; // butun konstanta ko'rsatgich
int * const cp = %i; // butun o'zgaruvchiga ko'rsatgich konstanta
const int * const cpc = %ci; // butun konstantaga ko'rsatgich konstanta
Misollardan ko'rinadiki ko'rsatgich nomi va yulduzcha orasida joylashgan const modifikator ko'rsatgichning o'ziga tegishli va uni o'zgartirishni man etadi, yulduzchadan chapda const u ko'satadigan qiymatning o'zgarmasligini bildiradi. Ko'rsatgichlarni initsializatsiyalash uchun manzilni olish amalidan foydalanilgan.
Ko'rsatgich tipidagi miqdorlar amal qilish, ko'rinish va ular vaqti sohasini aniqlash umumiy qoidalariga bo'ysunadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
