Kitob uchta qismdan iborat. "Strukturali dasturlash", "Obyektli-yo’nalishli dasturlash", "Standart kutubxonalar"

KIRISH

Bu kitobning maqsadi – ISO/IEC 14882 (1998) standartga mos ravishda C++ tilni qisqa va puxta bayon qilishdan iborat. Kitob dasturlashni “tildan” boshlab o’rganayotgan talabalar uchun mo’ljallangan. Uni maruzalar matni sifatida qarash mumkin.

Kitob materialni to’liq bayon qilishga da’vo etmaydi, buning uchun ma’lumotnomalar, hujjatlar va kostpekt yordam mavjud. Bu kitobni yozishdan maqsad C++ til imkoniyatlari haqida to’g’ri tasavvur berish va ularni qo’llash usullarini hamda bu va boshqa dasturlash tillarini o’rganishga turtki berishdan iborat.
Tilning tuzilishidan tashqari kitobda dasturlarni yozishda foydalaniladigan ma’lumotlarning asosiy strukturalari, dasturlar sifat mezonlar hamda dasturlash uslubi va texnologiyasi bo’yicha tavsiyalar beriladi.
Dasturlash fanining muhimligi haqida C++ning yaratuvchisi B.Straustup qo’yidagicha fikrlarni bildirgan: “Siz qo’pol kuch ishlatib va yaxshi uslubning barcha qoidalarini buzib, unchalik katta bo’lmagan dasturni yozishingiz mumkin (1000 ta satrli). Katta o’lchamdagi dasturlar uchun buni qila olmaymiz. Agar 100000 satrdan iborat dastur strukturasi yomon bo’lsa siz eski xatolar qanday tezlikda tuzatilsa, yangi xatolar shunday paydo bo’ladi. C++ shunday ishlab chiqildiki, katta dasturlarni ratsional tuzishga hamda bitta kishi katta hajmli kod bilan ishlay olishga imkoniyat berishi lozim”.
Kitobning uchdan bir qismi – dasturlarni ishlab chiqish muddatlarini qisqartirish va ularning ishonchliligi, ko’chuvchanligi va universalligini oshirish uchun har bir professional dasturchi egallashi lozim bo’lgan asbob – standart kutubxona tahliliga bag’ishlangan.
Kitobda Windows va boshqa muhitlar ostidagi dasturlash qaralmaydi, shuning uchun barcha misollar “Konsol tadbiqlar”dan iborat. Misollar sintaksisi C++ standartga mos keladi, shuning uchun ulardan bazilari uning tasdiqlashigacha chiqarilgan qobiqlarda kompilyasiyalanishi mumkin emas.
Kitob uchta qismdan iborat. “Strukturali dasturlash”, “Obyektli-yo’nalishli dasturlash”, “Standart kutubxonalar”.
Birinchi qismda tilning asosiy konstruksiyalari sifat va ishonchlilikning zamonaviy talablariga javob beradigan dasturlarni yaratish bazaviy texnologiyalar qaraladi.
Ikkinchi qism katta xajmli dasturlar - sinflar, meroslash, shablonlar va chiqarishlarni muvoffaqiyatli o’rnatishga imkon beruvchi til vositalarini tavsiflashga bag’ishlangan.
Uchinchi qismda C++ standart kutubxonaning vositalarini tavsifi berilgan. Oqimlar, konteynerlar, iteratorlar, vektorlar, standart algoritmlar va ular orasidan bog’lanishlar qaraladi.
Tilning sentaksis elementlari ta’riflari alohida ajratib ko’rsatilgan.
Ilovalarda ko’p sondagi ixtiyoriy dasturni yozishda zarur ma’lumotli axborotni o’z ichiga oladi.
Barcha tayanch so’zlar, tiplar, konstantalar, funksiyalar, makroslar va sinflarni predmet ko’rsatgichidan topish mumkin, bu esa undan ma’lumotnoma sifatida foydalanishga imkon beradi. Foydalanish uchun element nomidan so’ng ko’rsatkich satrida verguldan so’ng bu element yoki tushuntirish tegishli bo’lgan sinf nomi keltirilgan.