Kitap Kapağı. cdr

Sonuç ve Öneriler 

Ayder  Yaylası’ndaki  konaklama  tesislerinin  İslam  dinine  mensup  olan  ve  İslami 

duyarlılığı  yüksek  olan  turistler  açısından  gerekli  altyapı  ve  donanıma  ne  düzeyde  sahip 

olduklarını inceleme gayesiyle hazırlanmış olan bu çalışmada anket yaptığımız konaklama 

tesislerinden  elde  edilen  bulgulara  göre,  Ayder  Yaylası’ndaki  konaklama  tesisleri 

değerlendirebilecek düzeyde helal turizm potansiyeli içermektedir. Bu bağlamda aşağıdaki 

sonuçlar elde edilmiştir.  

Anketimizin  ilk  bölümünde  yetkilileriyle  anket  yaptığımız  konaklama  tesislerinin 

büyük çoğunluğunun belediye belgeli olduğu, 0-25 aralığında oda sayısın sahip oldukları, 

yarısında  51-75  yatak  kapasitesinin  olduğu,  üçte  birinde  6-10  yıl  ve  11-15  yıl  hizmet 

süresinin  olduğu,  önemli  bölümünün  yarım  pansiyon  şeklinde  hizmet  verdiği 

anlaşılmaktadır.  

Anketimizin ikinci bölümünde yetkilileriyle anket yaptığımız konaklama tesislerinin 

yarısının  helal  turizm  konseptine  uygun  oldukları,  tamamına  yakınının  alkollü  ürünleri 

servis etmedikleri, büyük çoğunluğunun gelen çiftlere evlilik cüzdanı sorduğu, yarısından 

fazlasında çalışanların uygun kıyafete sahip oldukları, yarısında insan ve hayvan heykelinin 

olmadığı, tamamında abdest alabilme ve müşterilere istemeleri halinde seccade ve Kuran-ı 

Kerim  verilebildiği,  yarıdan  fazlasında  Ramazan  ayına  özel  iftar  ve  sahur  menüleri 

hazırlandığı anlaşılmaktadır. Bunlar gibi helal turizm açısından uygun olumlu özelliklerin 

yanı sıra yarıdan fazlasında mescit veya ortak ibadet alanı olmaması, yarısından fazlasında 

kadın ve erkek misafirler için ayrı ibadet alanı olmaması gibi helal turizmi desteklemeyen 

özellikler de söz konusudur.  

Anketimizin  üçüncü  bölümünde  yetkilileriyle  anket  yaptığımız  konaklama 

tesislerinin  tamamının  müşterilerine  sundukları  yiyecek  ve  içeceklerin  helal  olmasına, 

domuz ve domuz yağı ürünleri olmamasına ve alkollü ürün olmamasına özen gösterdikleri, 

büyük  çoğunluğunun  helal  sertifikalı  gıda  maddelerini  tercih  ettikleri  ve  etlerin  İslami 

kurallara  göre  kesilmiş  hayvanlardan  olmasına  özen  gösterdikleri,  yarısının  ailelere  özel 

yemek yeme yerlerine sahip oldukları anlaşılmaktadır. Bu bölümde cevapların helal turizme 

destekleyici tarzda olduğunu söylemek mümkündür.  

Anketimizin  dördüncü  bölümünde  yetkilileriyle  anket  yaptığımız  konaklama 

tesislerinin  hemen  hemen  tamamında  odalarda  seccade  bulunduğu,  büyük  çoğunluğunda 

odalardaki  televizyonlarının  İslami  ölçülere  uygun  olduğu,  büyük  bir  kısmında  odalarda 

kıbleyi gösteren işaret olduğu, büyük bir kesiminde lavabo malzemelerinin helal kriterlerine 

uygun olduğu, yarısında namaz vakitlerini gösteren takvim bulunduğu, büyük bir bölümünde 

odalardaki  minibar  buzdolaplarında  alkollü  ürünler  bulunmadığı,  tamamında  banyoların 

abdest  almaya  uygun  olduğu,  yarıdan  fazlasında  banyo  ve  kişisel  temizlik  ürünlerinde 

alkollü ürünlerin kullanılmadığı gibi helal turizm için olumlu olarak ifade edilen özellikler 

var  iken,  büyük  bir  kesiminde  odalarda  Kuran-ı  Kerim  olmaması  helal  turizmi 

desteklemeyen bir durum olarak söylenebilir.  

---

110 

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun  

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun 

 

Anketimizin  beşinci  bölümünde  yetkilileriyle  anket  yaptığımız  konaklama 

tesislerinin  tamamında  gece  eğlencesi  mekanının  olmadığı,  tamamına  yakınında  dini 

hassasiyeti  yüksek  olan  misafirleri  rahatsız  edici  müzik  yayınları  yapılmadığı  gibi  helal 

turizmi destekleyici özellikler  var  iken, büyük çoğunluğunda dini açıdan önemli günlerde 

etkinliklerin  düzenlenmediği,  tamamının  ortak  kullanım  alanlarında  dini  müzik  yayını 

yapmadıkları  ve  yine  tamamının  erkekler  veya  kadınlara  özel  eğlence  imkanlarına  sahip 

olmadığı gibi helal turizmi desteklemeyen özelliklere sahip oldukları anlaşılmaktadır.  

Anketimizin altıncı bölümünde yetkilileriyle anket yaptığımız konaklama tesislerinin 

tamamına  yakınında  personelin  ibadetlerini  yapmasına  olanak  sağlandığı  ve  Ramazan 

ayında  uygun  çalışma  koşulları  oluşturulduğu  gibi  helal  turizme  destek  veren  özellikler 

bulunmakta  iken,  kadın  misafirlere  ait  alanlarda  kadın  personel,  erkek  misafirlere  ait 

alanlarda  erkek  personel  tarafından  hizmet  verilmediği  gibi  helal  turizmi  desteklemeyen 

özellikler de bulunmaktadır.  

Anketimizin yedinci bölümünde anketimize katılan konaklama tesislerinin yarısında 

işletme  yönetiminde  İslami  kurallara  özen  gösterildiği  ve  İslami  kurallara  uygun  sosyal 

sorumluluk projelerine katılım gösterildiği, tamamına yakınında pazarlama çalışmalarında 

etik  kurallara  dikkat  edildiği  ve  hayırseverlikle  ilgili  bağış  uygulamalarına  katılım 

gösterildiği  gibi  helal  turizm  açısından  olumlu  özellikler  mevcut  iken,  bağış  ve  sadaka 

kutusunun olmaması gibi  helal turizm açısından küçük de  olsa desteklemeyen  bir özellik 

bulunmaktadır.  

Ayder  Yaylası’ndaki  anket  yaptığımız  konaklama  tesislerinde  helal  turizm 

sertifikasının olmaması, helal turizm kavramı ve gereklilikleri konusunda yeterli ölçüde bilgi 

birikiminin  ve  tecrübenin  olmaması  gibi  bazı  dezavantajlar  olmakla  birlikte  Ayder 

Yaylası’nı tercih eden İslami duyarlılığı  yüksek  Arap  ve Ortadoğu ülkelerinden gelen  ve 

ülkemiz  içerisinden  gelen  turist  profiline  yönelik  olarak  da  konaklama  olanaklarının 

geliştirilmesi  gerekmektedir.  Bu  durum  belki  günümüzde  önemli  gibi  gözükmese  de 

ilerleyen  yıllarda  bu  turist  profilinin  daha  belirgin  hale  gelmesiyle  dikkate  değer  duruma 

gelebilir.  

Dolayısıyla  şunu  ifade  etmeliyiz  ki  bu  çalışmada  elde  edilen  sonuçlar,  Ordu  ve 

Trabzon illerindeki konaklama tesislerinin helal turizm açısından değerlendirilmesini içeren 

daha önceki çalışmalarımızda ortaya çıkan  bulgularla paralellikler göstermektedir (Sezer, 

2017a  ve  Sezer,  2017b).  Bu  sonuçlar  şunu  göstermektedir  ki  bölgede  anket  yaptığımız 

konaklama tesislerinde, helal turizm kriterlerinin birçoğu var olmakla beraber helal turizmin 

bilinmemesi ve bu konuda yeterli bilgi birikimin olmaması nedeniyle helal turizm avantajı 

yeterli ölçüde değerlendirilmemekte ve istenilen düzeyde koşulların oluşturularak bu turist 

profiline  ait  ziyaretçiler  yeterince  bölgeye  çekilememektedir.  Bölgedeki  yaylalar,  giderek 

artan  düzeyde  helal  turizm  talebinde  bulunan  turistlere  ev  sahipliği  yapabilmektedir.  Bu 

bağlamda özellikle turistik yaylalarda helal turizme uygun konaklama seçeneklerinden en 

azından  bu  bağlamda  hizmet  vermek  isteyen  bazı  konaklama  tesislerinde  sertifikalı  bir 

şekilde helal turizmin geliştirilmesi yararlı olacaktır. Böylelikle Ayder Yaylası gibi Doğu 

Karadeniz  yaylalarının  farklı  turist tiplerine  uygun  konaklama  imkanlarına  kavuşması  ve 

turizm potansiyellerinin daha iyi değerlendirilmesi mümkün olabilir.  

---

Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun 

International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26

th

 - 28

th

 of September 2019 – Giresun

 

111