Kiritishning turdosh qurilmalari. Sichqoncha. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar. Kirish

Rangli monitorda rastrni shakllanish tamoyili 
monoxromnikiga o‘xshaydi. Biroq rangli tasvirni shakllanish usuli asosiga rangli 
ko‘rishni boshqa muhim xususiyatlari kiritilgan bo‘lib,masalan,bularda biri: rangli 
o‘zlashtirishni uch komponentliligidir. Bu barcha ranglar uchta yorug‘lik 
oqimlarini, masalan, qizil, ko‘k va yashilni qo‘shish (aralashtirish) yo‘li bilan olish 
mumkinligini bildiradi. Bu esa rangli televizorlarda va monitorlarda ranglarini 
additiv aralashtirish usulini qo‘llash imkonini berdi. Ushbu usulni ekranga uchta 
asosiy ranglarni ekran yuzini qoplash sharti bilan bir vaqtda uzluksiz tasvirlash 
yo‘li bilan ko‘rsatish mumkin. Uchta asosiy ranglarni birgalikda ishlatib, rangni 
qabul qilishni uch komponentli nazariyasiga muvofiq rang tuslarini kerakli 
gammasini olish imkoni tug‘ildi. Asosiy ranglarni – qizil, ko‘k va yashil – ma’lum 
proporsiyalarda aralashtirilsa, rasmda ko‘rsatilgan ranglar hosil bo‘ladi.
Rangli fazoviy o‘rtalatish
. Agar rangli tasvirda rangli detallar yaqin joylashgan 
bo‘lsa, unda uzoq masofadan biz alohida detallarni rangini farqlay olamiz. Butun guruh 
ranglarni aralashtirish qonuniga muvofiq bir rangga bo‘yalgan bo‘ladi. Tasvirning bu 
xususiyati monitorni elektron – nurli trubkasida lyuminofor donachalari yonida 
joylashgan uchta rang yordamida tasvir bitta elementining rangini shakllanish imkonini 
beradi. Odamni ko‘rish qobililayi xususiyatlariga muvofiq rangli monitorning elektron – 
nurli trubkasida alohida boshqarish sxemalariga ega bo‘lgan uchta elektron to‘plari lari 
mavjud. Ekranni ichki tomoniga esa uchta asosiy ranglar lyuminofori: qizil - R (Red), 
ko‘k – B (Blue) va yashil – G (Gren) o‘rnatilgan. Shu tarzda har to‘plari lyuminoforni 
faqat o‘zini rangiga “otishi” kerak. Buning uchun har bir rangli kineskopda soyaviy 
maska yoki apertuar panjara mavjud. Ular to‘plarini nurlari faqat muvaffaq rangdagi 
lyuminofor nuqtasiga tushishi uchun hizmat qiladi. Soyaviy maska kineskopni ichki 
yuziga qo‘yilgan nuqtalarga muvofiq teshiklar tizimiga ega bo‘lgan invar nomli (bu 
material juda kichik kengayishli koeffiseyentga ega) maxsus materialdan bo‘lgan metall 
plastinalardan yasalgan.
Apertuar panjara soyaviy maskadagi teshiklar bajaradigan funksiyani bajaruvchi 
tirqichlar tizimidan tashkil topgan. Talab etiladigan yechimni hal qilish uchun zarur 
bo‘lgan lyuminofor nuqtalarini miqdori ekran hajmiga bog‘liq.
Nuqtalarni qancha ko‘p joylashtirish kerak bo‘lsa va ekran qancha kichik bo‘lsa, 
nuqtalarni shuncha zich joylashtirishga to‘g‘ri keladi. 

---

Ekranni ichki yuzida lyuminofor nuqtalarini kattaligi qancha kichik bo‘lsa, 
monitorda tasvirni tiniqligi shuncha yo‘qori bo‘ladi. Bu nuqtalar o‘lchovi, aniqrog‘I ular 
orasidagi o‘rtacha masofasi donachalar deb ataladi. Monitorlarni turli rusumlarida bu 
o‘lchov 0,25 dan 0,41 mm gacha bo‘lgan diapazonda joylashgan. Biroq yaxshi monitorlar 
uchun bu diapazon ancha qisqaradi - 0,28 mm gacha.