Kiritishning turdosh qurilmalari. Sichqoncha. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar. Kirish

4.Klaviaturalar bilan ishlash.

---

Klaviatura bilan ishlash ko’nikmasini xosil qilish. 
Klaviatura - kompyuterning eng muhim qurilmalaridan biri bo‘lib, tizimga 
buyruqlar va ma’lumotlarni kiritish uchun ishlatiladi. Mazkur Bobda PC-moslashuvchan 
kompyuterlari uchun klaviaturalarning eng muhim tiplari qaraladi. Gap ularning ishlash 
tamoyillari, tizimning boshqa qismalri bilan o‘zaro bog‘liqligi, shuningdek, nosozliklarni 
izlash va bartaraf etish haqida bormoqda PS ning birinchi rusumini ishlab chiqargan 
vaqtidan buyon, IBM firmasi kompyuter klaviaturasining uchta toifasini, Microsoft esa 
yana bir toifani ishlab chiqdi. Ular sanoat standartlariga aylandi va deyarli barcha ishlab 
chiqaruvchilar shularga amal qilishdi. Windows 95 paydo bo‘lishi bilan 101 klavishli 
klaviaturaning modulyatsiyalangan talqini yaratildi va u Windowsning 104 klavishli 
kengaytirilgan klaviaturasi nomini oldi. Klaviaturaning quyidagi asosiy toifalari mavjud: 
•
101 klavishli kengaytirilgan klaviatura ; 
•
104 klavishli kengaytirilgan Windows klaviaturasi ; 
•
83 klavishli PC va XT klaviaturasi ; 
•
84 klavishli AT klaviaturasi. 
104 klavishli klaviatura eng mashxur bo‘lib, u 8.6- rasmda ko‘rsatilgan
 
6-rasm. 104 klavishli klaviatura 
Plastmassa shtirli klaviatura
.
Arzon klaviaturalar yasash uchun plastmassa va rezinadan foydalaniladi. Har bir 
klavish tagida yo‘qoriga vertikal yo‘naltirilgan palstmassa shtir bo‘lib, uning pastki qismi 
rezinaning metal bilan aralashmasidan tayyorlangan tamg‘a shaklida ishlangan. Bu rezina 
tamg‘aning pastida, yo‘nalish va kontakt maydonchalari bo‘lgan plastina joylashgan, va 
u panel korpusga burab o‘rnatilgan. Klavish bosilganda tamg‘a bu kontakt maydonchalar 
bilan bir-biriga tegiladi, shu tufayli zanjir yopiladi, bu esa klaviatura nazoratchisi orqali 
talqin etiladi. Shiqillatmali (chertishli) klaviatura. Bunday klaviatura klavishni bosganda, 
u qanchalik chuqur bosilsa,bu klavishning mexanik qarshiligi shuncha yo‘qori bo‘ladi . 
Bu qarshilikni yengish uchun ma’lum kuch sarflash lozim, shundan so‘ng klavish yengil 

---

bosiladi. Shu yo‘l bilan bir qiymatli kontakt ta’sir etiladi. Klavish bosish va qoyib 
yuborish shiqillatish (chertish) orqali bajariladi, nomi ham shundan kelib chiqqan.
Mikroo‘chirib - yoquvchilar va gerkonlar 
Mikroo‘chirib - yoquvchili va gerkonli klaviaturalar shiqillatmali klaviaturalarga 
o‘xshash harakteristikalarga ega. Biroq mikroo‘chirib - yoquvchilar katta mustahkamligi 
va uzoq xizmat muddati bilan tavsiflanadi.Gerkonli (germetik kontaktli) klaviaturalar
yana ham yaxshiroq ishlaydi, ular ferromagnit materialdan tayyorlangan (plastina 
shaklidagi) prujina kontakti va germetiklangan shisha ballonga joylashtirilgan o‘chirib - 
yoquvchidan iborat. Kontaktlar ballon tashqarisiga o‘rnatilgan elektromagnit magnit 
maydoni ta’sirida bir-biriga teginadi (yoki ajraladi)