Кириш. Умумий кисм

F юзали иссиқлик алмашиниш қурилмасида вақт бирлигида иссиқлик элткичдан совуғига ўтган иссиқлик миқдори Q, иссиқлик баланси тенгламасидан топилади:


(4.104)

(4.104) тенгламадаги G₁c₁ ва G₂c₂ ларнинг қийматларини (4.103а) га қўйсак, ушбу кўринишни оламиз:


(4.105)


(4.105) тенгламани ўзгармас К да интегралласак:


(4.106)
ёки:
(4.107)


(4.106), (4.107) ва иссиқлик ўтказишнинг асосий тенгламаларини солиштириш натижасида иссиқлик ўтиш жараёнининг ўртача ҳаракатга келтирувчи кучини топиш мумкин:


(4.108)


Ушбу ифода иссиқлик элткичларнинг қарама-қарши йўналишли ҳаракати учун ҳам тааллуқлидир.
Агар t_max/t_min  2 ва иссиқлик элткичларнинг тезлиги кичик бўлганда, температураларнинг фарқи ўртача арифметик қилиб ҳисобланади:


(4.109)


Бу формулада ҳисоблаганда, хатолик 5% дан ошмайди.
Иссиқлик элткичларнинг кесишиб ўтган ва аралаш йўналишли ҳара-катларида ўртача ҳаракатлантирувчи куч қуйидаги формуладан аниқланади:


(4.110)


бу ерда _t - ўлчамсиз, коэффициент бўлиб, 4.16-расмдаги тегишли графиклардан топиш мумкин.


Графиклардаги Р ва R катталиклар Боуман формуласидан фойдаланиб ҳам топилади:



(4.111)