Kirish. Sanoat pechlari haqida tushunchalar va ularning tasnifi

Ma’ruza № 28
JISMNI ÓZGARMAS ISSIQLIK OQIMIDA QIZDIRISH.
Jismni o‘zgarmas issiqlik oqimida qizdirish.
Bunda cheksiz plastinani qizdirishni ko‘rib chikamiz. Vaqt o‘tishi ilan jism yuzasiga berilayotgan issiqlik oqimi o‘zgarmaydi. Qn = const - bir kamerali pechlarda bo‘ladi.


q_W = f(x,y,z,) ;


CHeksiz plastina uchun Furьe tenglamasi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:
 /  = a ² / x²
 = t - t_n
Bir nuqtadagi haroratning o‘zgarishi:
grad t = t / x+ t / y+ t /  ;


Q = - F grad t


q = Q / F = -  grad t .

Ma’ruza № 29
rEGENERATIV ISSIQLIK ALMASHINUV QURILMALARI.

Ma’ruza № 30
ǵISHTLI REGENERATORLAR VA KERAMIK REKUPERATORLAR.
G‘ishtli regeneratorlar va keramik rekuperatorlar. YOnish jarayoniga beriladigan havoni oldindan isitsh uchun maxsus issqlik almashtirgichlari - g‘ishtli regeneratorlar va keramik (sopolli) rekuperatorlar qo‘llaniladi. Bu materiallar arzon va issqlikka chidamli bo‘lganlari uchun havoni 1000-1200 °S gacha isitish imkonini beradilar. SHunga qaramay ular qator kamchiliklarga ega: cheklangan nisbiy issiqlik unumdorligi, shlakka nisbatan chidamsizlik, gaz zichligining pastligi va hokazo.
G‘ishtli renegatorlar arzonligi va issiqlikni to‘plovchi material sifatida oddiy g‘ishtdan foydalanishi bilan ajralib turadi. Regenerator ichida joylashtirilgan g‘ishtlar qizigan tutun gazlari bilan isitiladi va ma’lum vaqtdan keysh sovuq havo bilan sovitiladi.
Qo‘llaniladigan g‘ishtlarning o‘lchamlari bo‘lib, odatda uzunligi =250-300 mm, balandligi =100-150, qalinligi =50-100 mm bo‘ladi. Gazlar o‘tadigan kanalning eni =50-150 mm bo‘ladi.
Rekuperatorning asosiy ko‘rsatkichlari: - joylashtirilgan 1 hajmli g‘ishtning nisbiy isitilish yuzasi; kg/m³ - joylashtirilgan 1 m³ hajmli g‘ishtning og‘irligi.

23-Rasm. Regenerator ichida g‘ishtni joylashtirish turlari:
a)oddiy; b)mos bo‘lmagan; v) kanalli.


Regenerator ichida g‘ishtlar “a” va “b” turda joylashtirilganda =18-20 m²/m³ va =1200-1400 kg/m³ bo‘ladi. Agar “v” turda joylashtirilsa, tegishlicha =14-16 m²/m³, ammo =1800-2000 kg/m³ bo‘ladi.
G‘ishtli regeneratorning issiqlik balansi tenglamasi:
(4-1)
Tenglamaning chap tomoni tutun gazlari regeneratorga bergan issqligini va tenglamaning o‘ng tomoni esa, havo bilan yoqilishi isitishga sarflangan issqlikni ifodalaydi.
Regenerator ichida joylashtiriladigan g‘ishtning kerakli yuzasi quyidagi tenglamadan aniqlanadi:
, m² . (4-2)
bunda: - havoni isitishga sarflanadigan issqlik, kjoul/soat;
- ishssiklining davomiyligi, soat ulushlari;
- issiqlik uzatilishi koeffitsienti, kjoul/m² °Sssikl;
- haroratlar farqi, °S.
Bu tenglamadagi eng asosiy kattalik issiqlik uzatilish koeffitsienti hisoblanadi:
(4-3)
bunda - yig‘indi issiqlik berish koeffitsienti, kjoul/m² °S;
- havoga issiqlik berish koeffitsienti, kjoul/m² °S;
- ikki yoqlama isitilayotgan g‘ishtning ekvivalent qalinligi, m;
- g‘ishtning solishtirma og‘irligi, kg/ m³;
- issiqlikni to‘plash (akkumulyasiya) koeffitsienti;
- harorat koeffitsienti (sikl davomida g‘ishtning o‘rtacha harorati uning yuzasi harorati bilan bog‘laydigan koeffitsient).
Issiqlik berish koeffitsienta regenerator ichida g‘ishtlarni joylashtirish (terish) turiga (rasm 5-1) bog‘liq bo‘ladi. CHunonchi “a” turi uchun:
;
“b” turi uchun:

“v” turi uchun:



bunda: T - tutun gazlarining harorati, °K;
- tutun gazlarining keltirilgan tezligi, m/sek;
- kanalning ekvivalent diametri, m.
Akkumulyasiya (to‘plash) koeffitsienta umuman olganda parametrining funksiyasi hisoblanadi, bunda - g‘ishtning harorat o‘tkazish koeffitsienti, m²/soat.
ning qiymatlarini uning aniqlovchi parametrlarga bog‘liqligidan foydalanib topish mumkin:

	0,5	1,0	2,0	3,0	4,0	5,0
	0,28	0,42	0,60	0,70	0,76	0,80

Harorat koeffitsienti quyidagi munosabatdan aniqlanadi:
;
bunda: - ishssiklida g‘isht harorati o‘zgarishlarining amplitudasi;
va -isitish va sovitish paytidagi g‘isht yuzasining o‘rtacha haroratlari.
Odatda g‘ishtli regeneratorlar uchun =2,2-2,5 bo‘ladi.