Kirish. O’rnatilgan tizimlar asosiy tushunchalari. O’rnatilgan tizimlar arxitekturasi va ularni loyihalash

Filologiya va tillarni o‘qitish: O‘zbek tili yo‘nalishi Tilshunoslik kafedrasi Kompyuter lingvistikasi fanidan

Farg‘ona-2022
bajardi: 20.97 guruh talabasi O‘lmasaliyeva Iroda qabul qildi:________________
Mustaqil ish
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI

Kirish. Ma’lumotlar bazasi xavfsizligini ta’minlash vositalari, usullari va mexanizmlarining asosiy xarakteristikalari

REJA:

1. Kirish.

2. Foydalanuvchilar identifikatsiya va autentifikeatsiyasi

3. Kirishni nazorat qilish

KIRISH

Malumotlar bazasini boshqarish tizimi asosan relyatsion MBBT ma’lumotalrni massivini saqlashda yeng asosiy vosita bo’lib xizmat qiladi. Yeng rivojlangan opreatsion tizim fayl tuzilmasiga moslangan ilovalar xam MBBT da tuzilib klient/server texnologiyasi asosida bajariladi. MBBT da axborot xavfsizligini ta’minlash birinchi o’rinda server komponentalari tashkilotning muxim bo’lgan xavfsizligini ta’minlaydi.

MBBTning yeng asosiy axborot xavfsizligini ta’minlash uchta jixati- maxfiyligi, to’liqligi va kirish mumkinlik yeki yega bo’lishlik. Ma’lumotlar bazasi xavfsizligi umumiy xolda S2 klassda tavsiya va tizimlangan xolda “Ishonchli kompyuter tizimlari baxolash mezonlari” da o’z aksini topadi. (S2 klassi minimal talabga yega bo’lgan axborot xavfsizligini ta’minlashda ma’lumotlar bazasi tizimining sertifikat orqali olinidigan klassi).

• MBBTning yeng asosiy axborot xavfsizligini ta’minlash uchta jixati- maxfiyligi, to’liqligi va kirish mumkinlik yeki yega bo’lishlik. Ma’lumotlar bazasi xavfsizligi umumiy xolda S2 klassda tavsiya va tizimlangan xolda “Ishonchli kompyuter tizimlari baxolash mezonlari” da o’z aksini topadi. (S2 klassi minimal talabga yega bo’lgan axborot xavfsizligini ta’minlashda ma’lumotlar bazasi tizimining sertifikat orqali olinidigan klassi).

Amalda ba’zi MBBTda qo’shimcha sifatida V1 klassiga xarakterlanadi ammo amaliyotda bu qo’shimchadan foydalanish o’z qiymatiga yegadir bunda tashkilotning xafsizligi V klassga to’g’ri kelishligi xam inobatga olinadi.

• Amalda ba’zi MBBTda qo’shimcha sifatida V1 klassiga xarakterlanadi ammo amaliyotda bu qo’shimchadan foydalanish o’z qiymatiga yegadir bunda tashkilotning xafsizligi V klassga to’g’ri kelishligi xam inobatga olinadi.