Kirish mavzu Buxgalteriya hisobining predmeti, obektlari va metodi

Inventarizatsiya. Bu buxgalteriya hisobi ma’lumotlari bilan haqiqat o’rtasidagi tafovutni bartaraf qilish maqsadida korxona mablag’lari natura holatini, ushbu korxonaning boshqa korxonalar bilan hisob-kitob ishlarini tekshirish usulidir. Inventarizatsiya yordamida haqiqatdagi mavjud moddiy qiymatliklar, tugallanmagan ishlab chiqarish, debitor va kreditorlar buxgalteriya hisobidagi ma’lumotlar bilan taqqoslanadi. Aniqlangan tafovut, ya’ni mablag’larning ortiqcha yoki kam chiqishi tegishli dalolatnomalarda rasmiylashtiriladi va hisobda aks ettiriladi.
Buxgaletriya balansi. Xo’jalik mablag’lari va manbalarini ma’lum bir sanaga bo’lgan holatini aks ettirish usuli hisoblanadi. Balansda korxorna mablag’larining joylanishi va tarkibi, mablag’lar manbalarining tashkil topishi haqidagi ma’lumotlar keltiriladi.
Hisobot. Ma’lum davrga bo’lgan xo’jalik faoliyatini aks ettiruvchi umumlashtirilgan xo’jalik jarayoni va muomalalarini ularning iqtisodiy mazmuniga qarab ma’lum tartibda guruhlashtiradigan va o’zaro aloqadorligini ta’minlaydigan ko’rsatkichlarni aks ettiruvchi shakllar yig’indisi hisobot hisoblanadi. Hisobot korxonaning ma’lum bir davr bo’yicha xo’jalik faoliyatining yakunini ko’rsatadi.
1.4. Buxgalteriya hisobiga qo‘yiladigan talablar.

Buxgalteriya hisobiga qo‘yilgan talablar quyidagilardan iborat:

1.Hisobning sodda va tushunarli bo‘lishi. Sodda va hamma uchun tushunarli hisobni tashkil etishdan asosiy maqsad uni murakkablashuviga yo‘l ko‘ymaslik, hamda hisob ma’lumotlaridan keng xalq ommasi foydalana olishini ta’minlashdan iborat.

2. Hisobni rejaliligi. Bu talab yuqorida aytib o‘tilgan soddalik talabi bilan chambarchas bog‘liqdir. hisobda albatta zaruriy ma’lumot va ko‘rsatkichlarga ega bo‘lgan holda, hisob yuritish xarajatlarini iloji boricha kamaytirib borish lozim.

3. Hisobning aniq va to‘g‘riligi. Bu talab negizida xo‘jalik faoliyatlarida kuzatish natijasida olingan ma’lumotlarni hujjatlarda aniq va to‘g‘ri qayd etish tushuniladi. har xil maqsadlarda yoki e’tiborsizlik qilib xalq xo‘jalik hisobini noaniq hamda noto‘g‘ri aks ettirish qonun buzarlik hisoblanadi.

4. Hisob ishlarini o‘z vaqtida amalga oshirish, ya’ni hisob ishlariga taalluqli qanday hodisa sodir bo‘lgan bo‘lsa, albatta o‘z vaqtida aks ettirmoq, hujjatlarga qayd qilmoq zarur bo‘ladi. Bu talab to‘liq bajarilganda va xo‘jalik faoliyati ustidan boshqaruv olib borish yaxshi yo‘lga qo‘yiladi, ro‘y bergan yoki ro‘y berishi mumkin bo‘lgan kamchiliklar o‘z vaqtida yo‘qotiladi.

5. Hisob ko‘rsatkichlari bilan reja ko‘rsatkichlari birligi. Korxona, muassasa, tashkilotlarda qaysi mulkchilik shakli asosida faoliyat olib borishidan qat’iy nazar o‘z oldiga joriy va kelgusi reja ko‘rsatkichlarini tuzib oladi. Butun xalq xo‘jaligi va ularni tarmoqlari bo‘yicha hamda mamlakat miqyosida reja ko‘rsatkichlari belgilab olinadi. Xuddi shu ko‘rsatkichlar bilan hisob ko‘rsatkichlari birligi ( shu bilan birga ijobiy farqlar) katta ahamiyat kasb etadi. hisob ishlab chiqarishni

borishi, savdo, ta’minot, qishloq xo‘jaligi, qurilish, maishiy xizmat, transport va hakozolar faoliyati qay darajadaligi haqida ma’lumot beradi, reja bajarilish ustidan nazorat o‘rnatib, tahlil qilish imkonini yaratadi. Iqtisodiyotni rivojlantirish ichki va tashqi omillarini topish imkonini yaratadi.