Kirish Kurs ishi mavzusining dolzarbligi

Doirachalar sonini toping.






4 · 5 = 5 · 4
Natural sonlarni ko’paytirish mavzuni masalalar yechish metodikasi orqali tushuntirishda turlicha metodlardan foydalanishimiz mumkin.Masalan quyida dars davomida yoki yakunida "Zinama- zina" metodidan foydalanaylik: Ya`ni bu metod o`yin tarzida tashkil etishga mo`ljallangan bo`lib, zinalarda berilgan misollarni to`g`ri, zinama-zina yechib borib, marraga kim birinchi yetib borish o`ynaladi. Albatta bunda har bitta zinaga chiqqandan so`ng, zinalardagi savollar ham shuncha qarab qiyinlashib boraveradi ya`ni marra qancha yaqinlashgani sari unga yetishish usuli ham shuncha qiyinlashadi. Bu o`yin o`quvchilarni diqqatini darsga qaratib olishda, mavzuga qiziqtirishda, mustaqil fikrlash qobiliyatini oshirishda, mehnatsevarlik, qiyinchiliklarga bardosh eta olish va ularning yuksaklikka ,yuqori marralarga intilish hissini paydo qilishda juda ham samarali metod hisoblanadi. Shu bilan bir qatorda o`quvchini fikrlash qobiliyati ham oshiradi.



(78*7+78*3)- (61*2+61*8)+ 431=

81+81+81+81+81+81=

40*6+6*60=

a=1125, b=225 bo‘lsa, (1034a-934b )+54*128+234*54- 200 =

7*7*7=

7- masala: Ko‘paytma ko‘rinishida yozing va hisoblang.
a) 18 + 18 + 18 + 18 +18 = 18 ∙ 5 = 90
b) 158 + 158 + 158 = 158 ∙ 3 = 474
d) a + a + a + a + a + a + a = a ∙ 7 = 7a
8- misol : Yig‘indini oldin ko‘paytmaga keltirib, so‘ng hisoblang:

1. 
   63 + 63 + 63 + 63 + 63 = 63 ∙ 5 = 315
   

b) 425 + 425 + 425 + 425 = 425 ∙ 4 = 1700
d) 1202 + 1202 + 1202 = 1202 ∙ 3 = 3606
9 – misol :
a) 56; 854; 200 sonlarini 36 marta orttiring;
b) 306; 2301; 3904 sonlarini 28 marta orttiring;
10 – misol :
Ko‘paytmani hisoblang:
a )15 • 9; b) 37 • 59;
d) 63 • 24; e) 71 • 86;
f) 712 • 14; g) 607 • 35;
h) 872 • 314; i) 4 609 • 706;
j) 2 155 • 3 328; k) 2 004 • 6 005;
l ) 37 • 100; m) 45 000 • 83000;
11 – masala :
Ko‘paytirish amalidan foydalanib ifodani ixchamlang va uning qiymatini toping:

1. 
   231 + 231 + 231 + 231 + 35;
   

b) 435+435+435 + 623+435+623;
d) 781 + 781 + 781 + 191 + 191 + 191;
e) 923 + 35 + 35 + 35 + 35 + 35 + 35;
Yechilishi :
a)231 + 231 + 231 + 231 + 35 = 231 • 4 + 35 = 924 + 35 = 959
b) 435+435+435+623+435+623 = 435 • 4 + 623 • 2 = 1740 + 1246 = 2986
d) 781 + 781 + 781 + 191 + 191 + 191 =781 • 3 + 191 • 3 = 2343 + 573 = 2916
e) 923 + 35 + 35 + 35 + 35 + 35 + 35 =923 + 35 • 6 = 923+210 = 1133
Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar:
Ko’paytmani toping (217 – 232)

217. 1 kg pishloq 8500 so‘m turadi. a) 13 kg; b) 5 kg pishloq qancha turadi?
218. ABC uchburchakning AB tomoni 36 mm va u ВС tomondan 3 marta qisqa. Agar uchburchak perimetri 225 mm bo‘lsa, AC tomon uzunligini toping.
219. Birinchi uskunada 1 minutda 17 ta, ikkinchisida esa 19 ta detalga ishlov berish mumkin. Agar birinchi uskuna 13 minut va ikkinchi uskuna 15 minut ishlatilsa, jami nechta detalga ishlov beriladi?
220. Birinchi ishchi bir kunda 57 ta, ikkinchi ishchi esa birinchi ishchidan 12 ta kam buyum tayyorlaydi. Bu ishchilar 5 kunda nechta buyum tayyorlaydi?
221. 1 ∙ 2 ∙ 3 ∙ … ∙ 49 ∙ 50 ko’patma nechta nol bilan tugaydi?
222. 6 ∙ 9 + 21 : 3 – 2 ifodadaqavslarni shunday qo’yinki, natijada uning qiymati: 1) 75 ga; 2) 180 ga; 3) 58 ga teng bo’lsin.
223. 200 dan 400 gacha sonlar orasidan oxirgi raqami dastlabki ikkita raqamining ko’paytmasiga teng bo’lgan sonlarni toping.
224. Ko’paytmani hisoblang:
1) 3) 5)
2) 4) 6)
225. Agar a=1125, b=225 bo‘lsa, 1034a-934b ifodaning qiymatini toping.
226. AB kesmada С nuqta olingan. Agar AC = 9 sm va CB kesma AC kesmadan 4marta uzun bo‘lsa, AB kesmaning uzunligini toping.
227. Dono singlisi Nargizadan 7 yosh katta. Uning yoshi otasining yoshidan 3 marta kichik. Agar Nargiza 5 yoshda bo‘lsa, Dono va uning otasi yoshini toping.
228. Duradgor 217 ta romni tayyorlashga buyurtma oldi. U bir kunda 19 ta rom,
shogirdi esa 12 ta rom yasaydi. Agar ular birgalikda ishlasa, Ikki kundan so‘ng ustalar yana nechta rom yasashi kerak bo‘ladi? To‘rt kundan keyinchi? Yetti kundan keyin-chi?
229. Bitta eshikni bo‘yash uchun 700 g bo‘yoq, bitta derazani bo‘yash uchun esa eshikka qaraganda 300 g kam bo‘yoq sarflanadi. To‘rtta deraza va uchta eshikni bo‘yash uchun qancha bo‘yoq kerak bo‘ladi?
230. Velosipedchi uyidan manzilga 6 km/soat tezlik bilan harakatlanib 4 soatda yetib keldi. Agar u qaytishda tezligini 2 km/soatga oshirsa, uyiga qancha vaqtda qaytib boradi?
231. Ko‘paytmalarni taqqoslang:
a) 21∙64va38∙79; b) 82∙19va69∙39.
232.Amallarni bajaring:
a) 204∙65-38∙(71-36)+419; b) (547+4333)∙35-205+70-5;
d)2948-18∙(100-93)+75; e) 100001-11∙(38+16)-6;