Kirish I. Bob. Madaniyat markazlarida aholining dam olishini tashkil etishning nazariy asoslari

Mahallalarda xalq og‘zaki ijodiga bag‘ishlangan tadbirlar quyidagi turlarga bо‘ladilar:

1. 
   Xalq og‘zaki ijodi;
   
2. 
   Xalq musiqasi, folklor musiqasi; 3). Xalq raqs san’ati;
   

4). Xalq teatri;

Mahallalardagi tadbirlarda xalq og‘zaki ijodi janrlarida foydalanish har bir ishtirokchini qiziqtirishi tabiiy, tadbirlar ssenariylarida «Sо‘z kо‘rki-maqol» dan, xalq donishmandligi hisoblangan afsona va rivoyatlardan foydalanish tadbir «tili» ni boyitadi, ta’sirchanligini oshiradi.

Latifa, lof, askiya tadbirlarning qiziqarliligini oshiradi, mazmunini mustaxkamlaydi, tomoshabinlarni aktivlashtiradi.

Topishmoqlar tadbir ijrochilari bilan auditoriya о‘rtasida «jonli» aloqa о‘rnatishga yaxshi imkoniyat beradi. Ayniqsa bolalar uchun tayyorlangan tadbirlarda erkak va dostonlar qaxramonlari ularni g‘oyaviy-estetik tarbiyalashda muhim rol bajaradi. Masalan, Alpomish, Gо‘rо‘g‘li, Zumrad, Kenja botir...

Mahallalar tadbirlarida sozanda, xofiz, oqin, baxshi, xalfalar tomonidan aytilgan qо‘shiqlar muhim о‘rin tutadi. Inson hayotining boshlanishidan to sо‘nggi xotimasigacha bо‘ladigan xar bir marosim, tо‘y bayram va boshqa voqealarda ijro etiladigan qо‘shiqlar mavjud. Jumladan, bola tug‘ilishi, tarbiyalanishi, ilk bor sochini oldirishi, tishi chiqishi birinchi mustaqil qadam tashlashi marosimga bag‘ishlangan qо‘shiqlar, nikox tо‘ylarida aytiladigan yor-yor. Lapar, о‘lanlar, motam marosimlarida aytiladigan marsiya, yig‘iq yо‘qlov kabi aza qо‘shiqlar oilaviy tadbirlarning muhim xalqining tabiat va mexnat bayramlari ham maxsus ijro etiladigan qо‘shiqlarsiz о‘tmagan.

.

Xalq raqs san’ati-voqealikni harakatlar orqali tasvir etadigan ijod turidir. О‘zbek xalqida raqs san’ati ashula va musiqa bilan chambarchas bog‘lanib ketgan va shu an’ana hozirgacha davom etmoqda. Hozirgi kunda

respublikamiz badiiy xavaskorlik ijodining eng rivojlangan janri-bu ashula va raqs ansambllaridir. Xalq raqs san’atidan vosita sifatida madaniy-ma’rifiy tadbirlarda foydalanish katta ahamiyatga ega.

2.