Kirish I. Asosiy qism

Adabiyotlar sharhi.
Hozirgi vaqtda antivitaminlar 2 guruhga bo‘linadi:
1. Nativ vitamin tuzilishiga o‘xshash bo‘lgan strukturaga ega bo‘lgan antivitamin.
2. Vitaminlar kimyoviy tabiatini o‘zgartiradigan yoki ularning so‘rilishi, transport qilinishini pasaytiradigan antivitaminlar.
Shunday qilib, ta’sir mexanizmiga bog‘liq bo‘lmasdan vitaminlar biologik faolligini pasaytiruvchi yoki umuman yo‘qotuvchi moddalarga antivitaminlar deb aytiladi. Qurilishi o‘xshaydigan antivitaminlar tub ma’noda antimetabolitlar bo‘lib, apoferment bilan birikkanda noaktiv ferment komplekslarini hosil qiladilar. Vitaminlarning strukturasi o‘xshaydigan analoglaridan tashqari biologik tabiatga ega bo‘lgan antivitaminlar tafovut etiladi.
(Sobirova R.A biokimyo 161)
1911- yilda polyak olimi K.Funk guruch kepagidan ovqatga oz miqdorda qoshib berganida, beri-beri kasalligini davolaydigan kristall, faol modda olishga muvaffaq boladi. Funk shu birikmaning tarkibida amin guruhi borligini aniqlab, unga "vitamin" nomini beradi. "Vita" - lotincha hayot, "amin" - tarkibida azot tutuvchi kimyoviy guruh, binobarin, vitamin "hayot amini" ma'nosini anglatadi. Keyinchalik bu atama ozuqa moddalar tarkibida uchraydigan barcha qoshimcha omillar uchun qollaniladigan boldi. Tekshirishlar natijasida bu qoshimcha omillarning ayrimlarida amin guruhi va umuman, azot tutmasligi aniqlangan bolsa ham, vitamin sozi biologiya va tibbiyotda saqlanib qolgan. Нozirgacha 30 dan ortiq vitamin aniqlangan bolib, ular eruvchanligiga qarab, ikki guruhga: suvda eriydigan va yogda eriydigan vitaminlarga bo`linadi. Barcha vitaminlar lotin alifbosining bosh harflari: A, B, C, D va hokazo bilan ifodalanib, keyinchalik ularga kimyoviy nomlar ham berildi.
(Valixonov M.N. Biokimyo 98)
Tiamin B1 vitamin yoki pirofosfatning hosilasidir.Uning pirouzum kislotaning dekarboksillanishida kofermentlik funksiyasi 1937 yilda Loman va Shuster tomonidan kashf etilgan.U oqsil bilan nisbatan ancha mustahkam bog'lanib,piruvatdekarboksilazaning prostetik gruppasisifatida kofermentlik funksiyasini bajarganidan unga kokarboksilaza nomi berilgan.