Kirish I. Asosiy qism

Foliy kislotasining(B9) tabiiy manbalari
Foliy kislotasi — dag‘al maydalangan un va ushbu undan tayyorlangan non mahsulotlarida, yormalarda (grechka, suli, so‘k), faso, gulkaram, qo‘ziqorin, jigar, tvorog, pishloq va ikrada mavjuddir. Mahsulotlarning pishirilishi natijasida 80-90% gacha mahsulotdagi vitamin yo‘qolishini bilishingiz muhimdir.
Folat kislota ba’zi aminokislotalar almashinuvida va sintezida, shuningdek nuklein kislotalar sintezida qatnashadi, ko‘mikning qon yaratish funksiyasini kuchaytiradi, B12 vitaminini yaxshi o‘zlashtirilishiga yordam beradi. Folat kislota o‘simlik va hayvon mahsulotlarida, ayniqsa, jigar, buyrak va yashil barglarda ko‘p. Ichak mikroorganizmlari folat kislotani ko‘p miqdorda sintezlaydi.
Foliy kislotasi va homiladorlik
Hozir bo‘lmasa ham, yaqin yillarda homiladorlikni rejalashtirayotgan ayolga ham foliy kislotasi talab etiladi. Chunki homilaning foliya kislotasiga bo‘lgan ehtiyoji homiladorlikning ilk kunlaridan, ayol hatto homiladorlik haqida bilmagan davridan boshlanadi. Bu muhim davrni o‘tkazib yubormaslik uchun homilador bo‘lish imkoniyatiga ega bo‘lgan barcha ayollar kuniga foliya kislotasini shifokor bilan maslahatlashgan holatda qabul qilishlari maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Foliy kislotasida insonning kunlik talabi chaqaloqlarga 25-35 mkg bolalarga 50-100 mkg kattalarga 200 mkg homiladorlarga 400mkg.ni tashkil qiladi.
Vitamin P yoki rutin
Ushbu vitamin na’matak, buzina, lipa, qora smorodina, limon po‘stlog‘ida mavjuddir. Sutkalik organizm talabi: Rutin — 30 mg, Kversetin — 15 mg, Gesperidin- 100 mg.


Vitamin PP manbalari
Nikotin kislota uy parrandasi, mol go‘shti, jigari, buyragida, achitqi, guruch kepagi, bug‘doy murtagida ko‘p bo‘ladi. PP vitamini na’matak, zveroboy, shalfey, bug‘doy kepagi, sabzi, qo‘ziqorin, brusnika va chernikalarda ham mavjuddir.
Sutkalik talabi kattalar uchun 20 mg atrofida, og‘ir mehnat qiluvchilarga 25 mg atrofida, bolalarga 6 oydan 1 yoshgacha — 6 mg; 1 yoshdan 1,5 yoshgacha — 9 mg; 1,5 yoshdan 2 yoshgacha — 10 mg; 3 yoshdan 4 yoshgacha — 12 mg; 5 yoshdan 6 yoshgacha — 13 mg; 7 yoshdan 10 yoshgacha — 15 mg; 11 yoshdan 13 yoshgacha — 19 mg; O‘spirin bolalar 14-17 yoshgacha — 21 mg; O‘spirin qizlar 14-17 yoshgacha — 18 mg.