Kirish, fonetik sath, leksik-semantik sath

Mustaqil o‘zlashtirish uchun

Yana tilning sistemaviyligi haqida

Rus tilshunosi Dmitriy Nikolayevich Ushakov “Til haqidagi fanga qisqacha kirish” kitobida yozishicha, so‘z leksik va grammatik qismlarga bo‘linishi uchun ikki talabga javob berishi kerak. Birinchidan, grammatik qism ushbu ma’nosi bilan boshqa so‘zlarga ham qo‘shilib kelaverishi kerak. Ikkinchidan, so‘z ushbu ma’nosi bilan boshqa grammatik shakllarni o‘ziga biriktira olishi kerak. Masalan, qo‘lim so‘zi qo‘l+im tarkibiy qismlarga -im qo‘shimchasi oyog‘im, qulog‘im, tirnog‘im, barmog‘im, sochim,

kitobim kabi so‘zlarda uchraganligi uchungina emas, balki qo‘l so‘zi qo‘llar, qo‘lni, qo‘l bilan, qo‘ldek kabi so‘zlarga asos bo‘lganligi uchun ham ajratiladi.

Agar bu asoslardan biri bo‘lmasa ham, so‘z tarkibiy qismlarga ajralmaydi. Masalan, shilqim so‘zidagi -im qo‘shimchasi qo‘lim so‘zidagi -im qo‘shimchasining vazifasini bajarmaydi.

Bitta grammatik shakl birgina so‘zga, bir so‘z birgina grammatik shaklga ega bo‘la olmaydi.

Olim tilning sistema ekanligini shunday asoslaydi.

O‘tgan asrning 20-yillarida tilning sistema ekanligini asoslashda bunday yondashuvlar kam uchraydigan holatlardan edi. Shuning uchun u o‘z davrida eng dong taratgan fikrlardan edi.