Kirish. Fizika fani va uning tadqiqod uslublari. Mexanika qonunlari. Mexanik ish va quvvat. Mexanik energiya. Aylanma va tebranma harakat

O`lchashlar va vektorlar

Fizik kattaliklar ikki xil bo`ladi: vektor va skalyar fizik kattaliklar. Faqat

son qiymati bilan aniqlanadigan fizik kattaliklar skalyar kattaliklar deyuladi.

Nafaqat son qiymati balki yo`nalishi bilan ham xarakterlanadgan kattaliklar vektor

kattaliklar deyildi. Vektor kattaliklar ning yo`nalishini aniqlashda vektorlar ustida

bajariladigan amallardan foydalaniladi. Masalan A va B vektorlarni yig`inisi C

vektorni beradi. A, B va C vektorlar esa (A+B)+C ni tashkil etadi.


Nyuton qonunlari.
Nyuton qonunlariga asoslangan mеxanika Nyuton mеxanikasi yoki klassik

mеxanika dеb ataladi. Nyutonning birinchi qonuni quyidagicha ta'riflanadi: har

qanday jism o‘zining tinch xolatini yoki to‘g‘ri chiziqli t еkis harakat xolatini unga

b oshqa jismlar tomonidan ta'sir ko‘rsatilib, uning shu xolatini o‘zgartirishga majbur qilmagunlaricha saqlaydi.

Jismlarning tinch yoki to`g`ri chiziqli tekis harakat holatini saqlash hodisasiga inersiya hodisasi deyiladi. Bu holatni avtomobil birdaniga harakatga kelganida yoki to`xtaganda odam yoki sharcha bilan yuz beradigan holda kuzatish mumkin.