Kirish. Chilangarlik ishi turlari, mexnat xavfsizligi koidalari. Ish joylarini tashkil etish va tayyorlash

Egov kertiklari: a-bir yoyli (oddiy); b - kushalots, v -yirik tishli (rashpil): g-yoysimon.

Kushalok kertik tish profilni xosil kiluvchi chivik va qirindining maydalanishini tahminlaydigan yordamchi kertikdan iborat. Asosiy kertik 250, yordamchi kertik esa 0=45° burchak xosil kilib uyiladi. Kertik kushalok tishlarining oraligi tish kadami deb ataladi. Asosiy kertikning kadami yordamchisining kadamidan katta bulgani uchun tishlar bir-birining ketidan uk bilan 50° burchak xosil kiluvchi To’g’ri chiziq buylab joylashadi. Egov yurgizilganda tishlarning izi bir-birini kisman koplaydi, ishlov berilayotgan yuzada gadir-budirlik kamayadi, yuza ancha toza va silliklanadi.

EGOVLAR TASNIFI

Qo’llanilishiga kura, egovlar kuyidagi guruxlarga bulinadi: umumiy, maxsus, nozik va mashina egovlari.

Umumiy egovlardan umumchilangarlik ishlarini bajarishda foydalaniladi. 10 mm uzunlikdagi kertiklar soniga karab, egovlar oltita rakam bilan belgilanadi. 0; 1; 2; 3; 4; 5.

O va 1 rakamli egovning tishlari katta bulib (14 ta kertik) dagal egovlarda, 2 rakamli mayda tishli egovlar (13—26 ta) buyumlarni tozalab egovlashda, 3, 4 va 5 rakamli egovlar (80 tacha ) uzil-kesil ishlov berishda ishlatiladi.

Egovlar kuyidagi turlarga bulinadi (1-rasm): tekis (a), utkir uchli tekis egovlar (b) detallarning tashki va ichki sirtlari, shlitsa xamda arikchalarni egovlashda ishlatiladi. Kvadrat egovdan (v) kvadrat, tugri burchakli, kup burchakli teshik xamda tor tekis yuzalarni, uch yonli egovdan (g utkir burchaklarni xamda arikcha, teshiklarni egovlashda foydalaniladi) TSilindrsimon teshiklarga, yarim yumalok segmentli egovda (e) egri kon- turli detallarning sirtlariga ishlov beriladi. Rombsimon egov (yo) tishli gildiraklarning tishlarini, katta burchaklarni egovlashga mo’ljallangan.

Tekis, kvadrat, uchyokli, yarim yumalok segmentli, rombsimon va tishli egovlar kertiklangan yoki kesik tishli buladi. Ular maxsus buyurtmalar asosida tayyorlanadi. Rombsimon xamda tishli egovlar 100—250 mm va 100—

3 15 mm uzunlikda ishlab chikiladi.