Kirish bob. Umumiy malumotlar

1.2. Kanali qurilgan M DY - tranzistorlar
Tuzilishi va ishlash prinsipi. n — kanali qurilgan M D Y — tranzistor
tuzilm asi 6.9, a-rasm da va shartli grafik tasvirlanishi 6.9, b-rasm da
keltirilgan.
B unday tra n z isto rla rd a istok va stok orasida jo y lash g an tok
o'tkazuvchi kanal tranzistorni tayyorlash jarayonida hosil qilinadi.
Shuning uchun bunday tranzistor kanali “qurilgan” MT deb ataladi.
Kanal ion Iegirlash usuli bilan yarim o‘tkazgich sirtiga yaqin sohalarda
yupqa qatlam hosil qilish bilan am alga oshiriladi. K anali qurilgan
M D Y — tran z isto rla r istokka nisbatan zatvorga ikki xil ishorali
kuchlanishlar berilganda ham ishlay oladi.
Agar U_ZI = 0 b o ‘lganda tranzistorga U_sl kuchlanish berilsa, kanal
orqali elektronlar toki oqadi. Bu tok stokning boshlang‘ich toki I_S.B0SHL
deb ataladi. Zatvorga istokka nisbatan m anfiy kuchlanish berilganda
kanalda tok y o ‘nalishiga k o 'n d alan g elektr m aydon hosil b o ‘ladi.
Bu m aydon ta ’sirida elek tro n lar kanaldan surib chiqariladi. K analda
elek tro n lar soni kam ayadi (kanal kam bag‘allashadi), uning qarshiligi
ortadi va stok toki qiym ati kam ayadi. Z atvordagi m anfiy kuch lan ish
qiym ati ortg an sari, tok qiym ati kam ayaveradi. T ran zisto rn in g bu
rejim i kantbagiallashgan rejim deb atalad i. Z atv o rg a b e rilg a n
m an fiy k u c h la n ish n in g m a ’lum q iy m a tid a sto k to k i n o lg a c h a
kam ay ad i (berk rejim ), ushbu kuch lan ish berkitish kuchlanishi
U_ZI.BERK deb ataladi
n - k a n a li q u rilg a n M D Y — tr a n z is to r n in g s to k - z a tv o r
x a ra k te ris tik a s i sh a k li b o 'y ic h a n — k a n a li in d u k s iy a la n g a n
tranzistorning shunday xarakteristikasi bilan bir xil b o ia d i, lekin U_ZI
kuchlanishning m anfiy qiym atlariga U_B0,Sdan U_ZI.BERKgacha surilgan
b o ‘ladi. Kanali qurilgan M D Y — tranzistorning stok-zatvor va stok
x arak teristik alari k a n a li in d u k siy a lan g an M D Y — tranzistorlar
xarakteristikalari kabi tushuntiriladi. Stok-zatvor va stok xarakteristikalar o ‘zaro bog‘liq b o ‘lib, grafik usulda biri ikkinchisidan hosil qilinishi mumkin.

3-rasm. n-maydoni qurilgan Maydoniy tranzistorlarning stok-zatvor (a) va stok (b) xarakteristikalari.