Kirish audit va auditorlik faoliyatining mohiyati

MUNDARIJA
KIRISH……………………………………………………………………3

1.Audit va auditorlik faoliyatining mohiyati……………………………………5

2.Auditorlik xizmatlari va ularni taqdim etish boʻyicha professional talablar……11
3.Auditorlik faoliyatini tashkil etishning normativ-huquqiy asoslari tavsifi……..14
4.Auditorlik kasbiga malakaviy talablarni belgilash va uni litsenziyalashning maqsadi hamda ahamiyati………………………………………………………..22
5.O’zbekiston Res’ublikasida auditorlik faoliyatini yanada rivojlantirish bo’yicha chora-tadbirlari…………………………………………………………………..30


XULOSA…………………………………………………………….……….37


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………………………….40


ILOVALAR………………………………………………………………..42


KIRISH.
Iqtisodiyotni erkinlashtirish va respublikamizda bozor iqtisodiyoti asoslarini mustahkamlashga yo'naltirilgan islohotlami chuqurlashtirish sharoitida bank-moliya tizimi va xususiy tadbirkorlik sektori barqarorligini ta’minlovchi audit tizimi muhim ahamiyat kasb etadi. Zero, mustaqil xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini samaradorlik va unumdorlik ko‘rsatkichlariga asosan baholash, korxonalar boshqaruv va moliyaviy faoliyati bilan bog‘liq muammoli masalalar yuzasidan asosli tavsiya hamda yo‘nalish berishda zamonaviy mustaqil auditning xizmati beqiyos. Bu esa milliy iqtisodiyotning xususiy sektori rivojida, shu jumladan, xususiy tadbirkorlik va moliyaviy munosabatlarini qo‘llab-quvatlash hamda mustahkamlashda katta ahamiyatga ega.
Mustaqillik yillari davomida auditorlik faoliyati rivojiga alohida e’tibor berilmoqda. Bu sohada faoliyat yuritayotgan tashkilotlarga hamda auditorlik faoliyati nazariy asoslarini rivojlantirishga qaratilgan ilmiy izlanishlar olib borayotgan olim-tadqiqotlarga keng imkoniyatlar yaratilmoqda.
Bu esa moliya tizimining boshqa tarmoqiari kabi audit tizimida ham auditorlik faoliyatining kelgusi rivojiga qaratilgan va xalqaro talablardan kelib chiqqan holda keng qamrovli chora-tadbirlarni amalga oshirishni talab etadi. Shu o'rinda muhtaram o'quvchi e’tiboriga taqdim etilayotgan mazkur kurs ishi yuqorida ta’kidlangan dolzarblikdan kelib chiqqan holda tayyorlangan.
Hech shubha yoʻqki, tashqi iqtisodiy faoliyatda huquqiy normalarga rioya qilish eksport-import operatsiyalarini hisobga olish va nazorat qilishni shakllantirish va tashkil etishga, shuningdek iqtisodiy munosabatlarning ushbu sohasidagi valyutani tartibga solish tizimiga bevosita bogʻliqdir.
Moliyaviy hisobot auditining natijalarini menejerlar, egalar va kreditorlar, investorlar, soliq organlari va boshqalar tomonidan ishlatish mumkin faqat turli xil hisobotlarni standartlashtirish va moliyaviy va soliq hisobotlari boʻyicha yakuniy moliyaviy natijalarni aniqlashning yagona usulini qoʻllash mumkin.
Zamonaviy iqtisodiyotda muhim o‘zgarishlar mavjud bo‘lib, ulardan biri korporatsiyada ilgari teng bo‘lmagan korxonalarni – yirik biznes sub’ektlarini mustahkamlash, turli tashkiliy-huquqiy shakllarga ega bo‘lgan aktsiyadorlik kompaniyalari va yuridik shaxslarning integratsiyasini ifodalaydi. Konsolidatsiya arzon moliyaviy resurslarni jalb qilish maqsadida tezkor boshqaruv funksiyalarini aksiyadorlardan yollanma top-menejerlarga o‘tkazish, O‘zbekiston korporatsiyalarining jahon fond birjalariga chiqishi bilan birga olib boriladi.
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining «Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlariga oʻtish boʻyicha qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida»gi 2020 yil 24 fevraldagi PQ-4611 qarori yurtimizda hisob siyosatida yangi sahifa ochildi.
Zamonaviy iqtisodiyotda muhim o‘zgarishlar mavjud bo‘lib, ulardan biri korporatsiyada ilgari teng bo‘lmagan korxonalarni – yirik biznes sub’ektlarini mustahkamlash, turli tashkiliy-huquqiy shakllarga ega bo‘lgan aktsiyadorlik kompaniyalari va yuridik shaxslarning integratsiyasini ifodalaydi. Konsolidatsiya arzon moliyaviy resurslarni jalb qilish maqsadida tezkor boshqaruv funksiyalarini aksiyadorlardan yollanma top-menejerlarga o‘tkazish, O‘zbekiston korporatsiyalarining jahon fond birjalariga chiqishi bilan birga olib boriladi.
Amalda, buxgalterlar davlat soliq xizmati organlari oldida hisobot berish maqsadida buxgalteriya yozuvlarini toʻldirishning asosiy vazifasini koʻrishadi. Ushbu yoʻnalish korxonaning buxgalteriya siyosatini umumiy qabul qilingan buxgalteriya tamoyillari asosida qurishni bekor qiladi. Bu, ayniqsa, daromadlarni, xarajatlarni tan olish va korxona faoliyatining moliyaviy natijalarini shakllantirishga metodik yondashuvlar bilan bogʻliq.
Shuning uchun, buxgalteriya siyosatining davlat jihatini ajratish bilan, hisobotning turli turlarini shakllantirish uchun buxgalteriya ma’lumotlarining ustunligiga nisbatan aniq davlat pozitsiyasini aniqlash kerak: moliyaviy va soliq. Bunday yondashuvsiz hisobot koʻrsatkichlarini shakllantirish va ularni nazorat qilishda aniqlik va mantiqqa erishish mumkin emas, soliq siyosatining buxgalteriya hisobi va hisobotining holati va rivojlanishiga salbiy ta’siridan xalos boʻlish mumkin emas. Bunga muvofiq, mikro darajadagi rasmiy (tashkilot), axborot (texnologiya) va uslubiy (texnika) qismlari ajratilgan buxgalteriya siyosati modelini ishlab chiqish kerak.