Kirish Asosiy qism Tuproq hosil qiluvchi abiotik omillar

Achchiq qalampir koʻchatlarini ekish

Achchiq qalampir yetishtirish uchun tayyorlanadigan yer maydoni kech kuzda yoki erta bahorda chirindi va oʻgʻitlar bilan oʻgʻitlanib, 25-30 sm chuqurlikda haydaladi. Mahalliy oʻgʻitlarni juda koʻp miqdorda yoki chirimagan holida solish mumkin emas. Chunki yangi goʻng qalampirning oʻsishiga salbiy taʼsir koʻrsatadi. Ayniqsa, qalampir ayni shonalab, meva tukkan davrda havo harorati koʻtarilib, yangi goʻng chiriydi va oʻzidan issiqlik ajratib chiqaradi. Natijada qalampir ildiziga ziyon yetkazadi va oʻsimlik quriydi.

Ekin maydoni mart oyidan boshlab ekishga tayyorlanadi. Qalampir koʻchatlari maxsus issiqxonalarda usti yopiq holda oʻstiriladi va respublikamizning janubiy viloyatlarida mart oyining 20-sidan boshlab ochiq maydonlarga ekiladi. Markaziy mintaqadagi viloyatlarda esa, keyinroq aprel oyining 10-sanasidan boshlab, shimoliy mintaqadagi viloyatlarda aprel oyining oxirgi oʻn kunligidan, havo haroratining koʻtarilishiga qarab ekilishi mumkin.

Qalampir koʻchatlari ochiq maydonga ekilishidan 5-6 kun oldin, koʻchatxona eshik va tuynuklari ochilib, tashqi muhitga moslashtiriladi. Egatlar 70-90 sm enlilikda oʻrtacha balandlikda tekis qilib olinadi. Koʻchat oralarini 25-30 sm qilib ekilsa koʻchatlar erkin oʻsadi va moʻl hosil beradi. Bunda oʻrtacha bir sotix maydonga oʻrtacha 500-600 ta koʻchat sarf qilinadi. Ekiladigan koʻchatlar kamida 7-8 ta chinbarg chiqargan boʻlishi, 20-25% qismi shonalagan, bargi toʻq yashil, baquvvat, boʻyi 17-22 sm balandlikda boʻlishi kerak.

Koʻchatlarni turli usulda qoʻl mehnati asosida katta maydonlarda sugʻorish bilan birgalikda ekish, tomorqalarda esa uyalab ekish yoki oldin ekib olib, soʻngra sugʻorish mumkin. Ekishni erta tongda yoki kechki salqinda kunduzgi issiq kamaygandan soʻng bajarish lozim. Koʻchatlar yaxshi tutib olgunga qadar, dastlabki kunlari har kuni yoki kun ora sugʻoriladi va 10-15 kundan soʻng dastlabki ishlov beriladi.