MUNDARIJA.
Kirish....................
Adabiyotlar sharxi.......
1.1. Shirin kartoshkaning qishloq xo'jaligidagi axamyati...
1.2. Shirin kartoshkaning biologik xususiyatlari.
1.2.1. Shirin kartoshkaning tuproq iqlim sharoitiga bo'lgan talabi...
1.2.2. Shirin kartoshkani ko'paytirish usullari.
1.2.3. Shirin kartoshkani tashqi muhit omilariga bo'lgan talabi..
Hulosa ....
Foydalanilgan adabiyotlar....
Kirish.
Hozir yer yuzida oziq ovqat sanoati bilan birgalikda qishloq xo'jaligi sohasi ham jadal rivojlanib kelmoqda.Bu hozirgi kuning zamon talabi desak ham adashmagan bo'lamiz. Dunyo axolisining soni kundan kunga oshib borishi sababli ularni sifatli oziq ovqat bilan uzluksiz taminlash ustuvor masalalardan biri bo'lib qolmoqda.Sog‘lom ovqatlanish tendensiyalari va vegetarianlik butun jahonda, ayniqsa, Yevropa Ittifoqi mamlakatlarida tobora ommalashib bormoqda.Shu sababli mamlakatimizda ekin maydonlari va aholi tomorqasidan oqilona foydalanish mavjud qishloq xo’jaligi mahsulotlari ,shu jumladan qishloq xo’jaligi ekinlarini yetishtirish va eksport qilish hajmlarini ko’paytirish, kambag’allikni qisqartirish va aholining moddiy manfaatdorligini oshirish borasidagi ishlarni tizimli davom ettirish maqsadida ko’plab say harakatlar olib borilmoqda. Sabzavotchilk sohasini jadal rivojlantirish yuzasidan hukumatimiz tomonidan sezilarli ishlar qilinmoqdaki, buning barchasi tarmoqqa ilmiy asosda yondashuvni talab etadi.Xususan, so‘nggi yillarda bir qator farmon va qarorlar qabul qilindi. Bularga O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 29 martdagi “O‘zbekiston Respublikasida meva-sabzavotchilikni jadal rivojlantirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PF-5388 va 2019 yil 23 oktyabrdagi “O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning 2020-2030 yillarga mo‘ljallangan strategiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi PF-5853 sonli farmonlari misol qilish mumkin. Sabzavot ekinlari orasida Shirin kartoshka oziq moddalarga boyligi bilan alohida ajralib turadi.Amerika Shirin kartoshka marketing instituti (ASPMI) olib borgan faol marketing kampaniyasi, shuningdek, ushbu sabzavotdan chips, fri, sho‘rvalar yoki yarimtayyor taomlar tayyorlanishi tufayli shirin kartoshka Yevropadagi sabzavotlar orasida savdosi eng tez o‘sib borayotgan mahsulotlardan biriga aylandi. Eng yirik importyor Yevropa savdo xabi – Niderlandiya hisoblanadi. 2016-2020 yillar davomida ushbu mamlakatga shirin kartoshka importining o‘sish sur’ati 17% ni tashkil etgan. Bu ko‘rsatkich xuddi shu davrdagi shirin kartoshka importining global o‘rtacha o‘sish tendensiyasidan (11%) ham yuqoridir. Shirin kartoshka Shimoliy Yevropa mamlakatlari – Buyuk Britaniya, Germaniya, Fransiya, Belgiya va hatto Kanadada ham mashhur.So‘nggi bir necha yil ichida Yaqin Sharq mamlakatlaridan talab ortib bormoqda – Saudiya Arabistoni so‘nggi uch yil ichida rekord darajadagi import bilan shirin kartoshka importyorlari o‘ntaligiga kirdi – u 2020 yilda 20,5 ming tonnadan ortiq shirin kartoshka import qilgan (2021 yil uchun ushbu mamlakatga taalluqli ma’lumotlar hali mavjud emas).Bizning mintaqada ham shirin kartoshka iste’mol qilinmoqda. Rossiya (2021 yilda 2,9 ming tonna shirin kartoshka import qilgan), Boltiqbo‘yi mamlakatlari (Latviya – 744 tonna, Estoniya – 524 tonna va Gruziya – 53 tonna) shular jumlasidandir.Shu sababli ham ushbu o'simlikni bizning mintaqada yetishtrishni o'rganishni o'z oldimizga maqsad qilib oldik.Hozirgi payitda eksprot hajmini oshirish bilan bir qatorda iport hajmini kamaytrish ham dolzarb muomolardan biri hisoblanadi.Bu o'simlik nafaqat oziq ovqat sanotida balki sanoat uchun ham hom ashyo sifatida ishlatilishi bilan alohida ahamyatli hisoblanadi.Biologiyasi ham bizning sharoitga ancha mos keladi.Shuning uchun ham ushbu o'simlikni ekib yetishtirish bizning tuproq iqlim sharoitimizga moslashishini o'rganish dolzarb mavzu xisoblanadi.
