Kimyoviy termodinamika

KIMYOVIY TERMODINAMIKA
KIMYOVIY TERMODINAMIKA NIMANI O’RGANADI ?
Kimyoviy termodinamika reaksiyalarnining issiqlik effektlarini o’rganadi. Reaksiyaning issiqlik effekti deb reaksiya davomida ajralib chiqgan yoki yutilgan issiqlik miqdoriga aytiladi.
Ko’pgina kimyoviy jarayonlar, shu jumladan tirik organizmlarda sodir bo’ladigan biokimyoviy jarayonlar ham issiqlik effektining o’zgarishi bilan boradi.
Jarayonlar borishida issiqlik effektini o’zgarishini hisobga olib yoziladigan kimyoviy tenglamalar TERMOKIMYOVIY TENGLAMALAR deyiladi.
EKZOTERMIK- Issiqlik ajralishi bilan boradigan jarayonlar
ENDOTERMIK- Issiqlik yutilishi bilan boradigan jarayonlar
MODDALARNING ERISH ISSIQLIGI deb, 1 mol moddaning juda ko’p miqdordagi erituvchida erishi natijasida ajralib chiqqan yoki yutilgan issiqlik miqdoriga aytiladi.
NEYTRALLANISH ISSIQLIGI deb, () va OH ionlaridan standart sharoitda 1 mol suvning hosil bo’lishi natijasida chiqadigan issiqlik miqdoriga aytiladi.
NaOH+HCl=NaCl+O yoki +O=O+56,98 Kj.
Atrof-muhit bilan modda va energiya almashinuvi holatida bo’lgan, ammo vaqt o’tishi bilan o’lchamlari ( parametrlari ) o’zgarmaydigan har qanday Sistema STATSIONAR HOLATDAGI SISTEMA deyiladi.
Statsionar holatdagi ochiq termodinamik Sistema o’z tabiatiga ko’ra termodinamik muvozanat holatida turgan yopiq sistemalarga o’xshashdir:
Ularning o’xshash jihati vaqt o’tishi bilan Sistema umum xossalari o’zgarmasligidadir.
Ochiq termodinamik sistemaga mansub bo’lgan organizmdagi energiya o’zgarmas bo’lishi, ortishi yoki kamayishi ham mumkin ekan. Ammo hamma hollarda “ ORGANIZM ATROF-MUHIT” sistemasining entropiyasi ortadi va jarayon amalga oshadi. Bu termodinamikaning ikkinchi qonuniga to’liq mos keladi:
Sistemaning biror-bir qismidagi entropiya qiymatining ortishi bilan davom etadi.
Buni quyidagi misol bilan tushuntirish mumkin:
O’simlik hujayralarida fotosintez hisobiga va molekulalaridan glyukoza hosil bo’lishi entropiya qiymatining kamayishi bilan davom etadi.
BIOENERGETIKA
BBNNNNNN
Tirik organizmdagi energiya transformatsiyasini (bir turdan ikkinchi turga o’tishi, miqdor o’zgarishlari va h.k,) o’rganadigan fan BIOENERGETIKA deb ataladi. Tirik organizm o’z faoliyatini saqlab qolish uchun energiya sarflaydi. Bu energiya o’z navbatida ozuqa moddalarining o’zlashtirilishi orqali hosil bo’ladi va u organism tomonidan turli kimyoviy jarayonlar energiyasiga o’tkazilishi orqali saqlanib qoladi.
Har qanday organizm yashashi va hayotiy jarayonlarda ishtirok etishi uchun energiya sarflaydi. Shu jumladan odam (geterotrof turkumiga kiradi) o’z ehtiyoji uchun zarur bo’lgan energiyani boshqa organizmlarda hosil bo’lgan moddalarni (ozuqa moddalarni) o’zlashtirish hisobiga kelib chiqadigan energiya hisobida qoplaydi. Odam organizmini energiya bilan ta’minlaydigan asosiy moddalardan biri GLYUKOZADIR.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !