Kimyoviy muvozanat. Muvozanat konstantasi. Le-shatelle prinsipi

 
Muvozanat holatida turgan sistemadagi biror moddaning konsentrasiyasi kamaytirilsa, kimyoviy muvozanat, konsenrtasiyasi kamaytirilgan modda tomonga siljiydi.
2NO(g)+2Cl2(g)↔2NOCl2(g)
C(NO) ↑ - o’ngga C(NO) ↓ - chapga
C(Cl2) ↑ - o’ngga C(Cl2) ↓ - chapga
C(NOCl2) ↑ - o’ngga C(NOCl2) ↓ - chapga
TEMPERATURANING TA’SIRI
Muvozanatda holatdagi sistemaning temperaturasi oshirilsa (↑), kimyoviy muvozanat endotermik (issiqlik yutilish) reaksiya tomonga siljiydi.
Muvozanatda holatdagi sistemaning temperaturasi pasaytirilsa (↓), kimyoviy muvozanat ekzotermik (issiqlik ajralib chiqish) reaksiya tomonga siljiydi.
N2 + 3H2 ↔ 2NH3 +90 kj/mol NO + O2 ↔ NO2 ∆H > 0
T ↑ - chapga T ↑ - o’ngga
T ↓ - o’ngga T ↓ - chapga
N2O4 ↔ 2NO2 -78,8 Kj/mol C(q)+CO2 ↔CO(g) ∆H= - 80,9 Kj/mol
T ↑ - chapga T ↑ - chapga
T ↓ - o’ngga T ↓ - o’ngga
KATALIZATORNING TA’SIRI
Muvozanatda holatida turgan sistemalarga katalizator ta’sir ko’rsatmaydi (chunki katalizator to’g’ri va teskari reaksiya tezliklarini bir xil darajada tezlashtiradi).
Agar sistemada muvozanat qaror topgan bo’lsa, katalizatorlar muvozanat qaror topishini tezlashtiradi.

Mavzu yuzasidan test topshiriqlari

Hajmi 2 litr bo'lgan idishda A gazning 4,5 mol miqdori B gazning 3 mol miqdori bilan aralashtirildi. A va B gazlar A + B = C tenglamaga muvofiq reaksiyaga kirishadi. 20 soatdan so'ng sistemada miqdori 2 mol bo'lgan C gazi hosil boiadi. Reaksiyaning o‘rtacha tezligini aniqlang. Sistemada reaksiyaga kirishmagan A va B gazlaming qanday miqdori qolgan?

A) 0,05; 2,5; B) 0,51; 2,0; C) 0,45; 1,5; D) 0,6; 1,0.

1 litrli idishda NO + S03= S02 + N02 reaksiyasi muvozanat holatida turibdi. Shu vaqtda 4 mol NO, 1 mol S 0 3, 8 m S 0 2 va 8 mol N 0 2 bor. Idishga 3 mol S 0 3 qo‘shildi va yangi muvozanat qaror topdi. Yangi muvozanatda NO konsentratsiyi necha mol bo'ladi?

1 litrli idishda NO + S03= S02 + N02 reaksiyasi muvozanat holatida turibdi. Shu vaqtda 4 mol NO, 1 mol S 0 3, 8 m S 0 2 va 8 mol N 0 2 bor. Idishga 3 mol S 0 3 qo‘shildi va yangi muvozanat qaror topdi. Yangi muvozanatda NO konsentratsiyi necha mol bo'ladi?

A) 6 ; B) 9; C) 8 ; D) 10.