Kimyoviy jarayonlarning ko’pchiligi ikki qarama-qarshi yo’nalishda boradi, ya’ni reaksiya boshlangan vaqtda avval mahsulotlar hosil bo’ladi, birmuncha vaqt o’tgandan keyin bu mahsulotlar bir-biriga o’zaro ta’sir etib, qisman

2. Temperaturaning ta'siri.

  

---

Le Shatelye prinsipiga muvofiq, agar muvozanatda turgan  sistemaning 

temperaturasi  o

’zgarsa,  temperature  ko’tarilganda  sistemaning  muvozanati 

issiqlik  yutiladigan,  temperatura  pasayganda  esa  issiqlik    chiqadigan  jarayon 

tomoniga siljiydi. 

 Masalan,    2SO

2

+O

2

=  2SO

3

  +225,4  kJ  tenglama  bilan  ifodalanadigan 

muvozanatda  turgan  sistemani  olsak,  SO

3

 

ning  hosil  bo’lishi  ekzotermik 

reaksiya bo’lib,  Le Shatelye prinsipiga muvofiq temperature oshirilganda  SO

2

 

ajraladi,  ya’ni  muvozanat    2SO

3

  =  2SO

2

+O

2

  reaksiyasi  tomonga  siljiydi: 

aksincha,  temperatura  pasaytirilganda  SO

2

bilan  O

2

birikib,  SO

3

  hosil  qiladi, 

ya’ni muvozanat 2SO

2

+ O

2

=2SO

3

 reaksiyasi tomon siljiydi. 

3.