Kimyoviy injiniringda modellashtirish va avtomatlashtirish” fanidan Kurs ishi Kimyoviy injiniring tizimlarini taxlil qilish. Bajardi

Matematik modelni qurish

Ob`ektda ketayotgan xodisalarni ifodalaydagan matematik tenglamalar sistemasiga matematik model deyiladi.

SHunga asosan, texnologik jarayonning matematik modelini tuzishni quyidagi uch aspektda ko`rishimiz mumkin: mazmuniy, analitik va hisoblash.
Birinchi, ob`ektning fizik moxiyati o`rganilib, uning mazmuniy ifodasi tuziladi.
Ikkinchi, mazmuniy ifodani analitik ko`rinishda, ya`ni matematik tenglamalar sistemasi ko`rinishida ifodalanadi.
Uchinchi, modelni hisoblash tomonlari, ya`ni modellashtirish algoritmi aniqlanadi.Bunda matematik ifodani yechish usuli va yechish ketma-ketligi aniqlanib, ya`ni yechish algoritmi tuziladi.

Mazmuniy ifodani tuzish

Har qanday matematik modelni tuzish ob`ektni mazmuniy ifodasini tuzishdan boshlanadi. Kimyo texnologiya ob`ektlarini modellashtirishda avval, ularning

«elementar» jarayonlarini aniqlab olinadi.
Odatda quyidagi «elementar» jarayonlarini inobatga olinadi:
- fazalar oqimlari harakati jarayoni;
- kimyoviy o`zgarish jarayoni;
- fazalar orasidagi modda almashinuvi;
- issiqlik o`tkazishi;
- modda agregat holatining o`zgarishi;
Ba`zi bir to`la o`rganilmagan «elementar» jarayonlarni matematik modelga kiritilmasdan jarayonning matematik modelini tuzish mumkin, lekin bunda jarayon matematik modeli xatoligi juda katta bo`lib ketmasligiga e`tibor berish kerak bo`ladi.
Modellashtirishdan olingan natijalar aniqligi ob`ektning har xil parametrlarini bu modelda qanchalik to`la hisobga olinganligiga bog’liqdir. Bu parametrlarga quyidagilarni kiritish mumkin: konstruktiv, fizik va elementar jarayon parametrlari.
Konstruktiv parametrlarga, struktura parametrlari (oqimlar harakati strukturasini ifodalovchi) va geometrik parametrlar (apparat parametrlari) kiradi.
Fizik parametrlarga oqimning holat parametrlari (temperatura, kontsentratsiya va boshqalar) va xususiyat parametrlari (issiqlik sig’imlari, qovushqoqlik, zichlik va boshqalar) kiradi.
«elementar» jarayon parametrlariga gidrodinamik parametrlar (oqimlar harakatini ifodalovchi parametrlar, masalan: moddaning oqimda ko`ndalang aralashtirgish koeffitsienti) va fizik-kimyoviy parametrlar (issiqlik va modda almashinuv koeffitsienti, kimyoviy reaktsiya tezligi konstantasi) kiradi.