Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari

,,QURBONOVLAR MAKTABI’’ ATM KFO’: G’OLIB QURBONOV 

   telegram kanalimiz: @Qurbonovlarmaktabi 

 

~ 8 ~

 

 

1.139. 3,36 g kukunsimon temirni xlor va vodorod 

xlorid aralashmasi bilan xlorlashda 9,04 g reaksiya 

mahsulotlari hosil bo'ldi. Dastlabki gazlar 

aralashmasining vodorodga nisbatan zichligini 

aniqlang. 

 

1.140. Natriy gidrokarbonat, gidrosulfit va 

gidroksidlardan iborat 35,2 g aralashma xlorid 

kislota bilan ta'sirlashganda, vodorodga nisbatan 

zichligi 25,33 ga teng bo'lgan 6,72 litr (n.sh.) gazlar 

aralashmasi hosil bo'ldi. Hosil bo'lgan eritmadan 

ajratib olish mumkin bo'lgan natriy xloridning 

massasini hisoblang.   

 

1.141. Is gazi aralashgan 46 litr (n.sh.) havo 

kukunsimon marganes (IV)-oksid orqali o'tkazildi. 

Bunda hosil bo'lgan quruq moddalar aralashmasi 

konsentrlangan xlorid kislota bilan ta'sirlashib, 

havoga nisbatan zichligi 2,315 ga teng bo'lgan  

7,84 litr (n.sh.) gazlar aralashmasi hosil qildi. 

Havodagi uglerod (II)-oksidning hajmiy ulushini va 

barcha o'zgarishlarda qatnashgan marganes (IV)-

oksidning massasini aniqlang. Is gazining vavoda 

oksidlanishini hisobga olmang.    

 

1.142. Natriy gidrid aralashgan 2,54 g natriy, suv 

bilan ta'sirlashganda 2 litr 16°C, 72,1 kPa) vodorod 

ajraldi. dastlabki aralashmadagi natriy gidridning 

massa ulushini aniqlang.  

 

1.143. Gidrazin, o'rtacha qizdirilganda, oddiy 

moddalar yoki azotning disproporsiyalanish 

mahsulotlarini hosil qilib parchalanadi. Ba'zi 

metallar bu reaksiyalarning bittasini, ba'zilari har 

ikkalasini tezlashtiradi. Gidrazinning, rodiy 

ishtirokida to'liq parchalanishidan zichligi 0,26 g/l   

1 atm, 227°C) bo'lgan gazlar aralashmasi hosi

l 

bo'ladi. Xuddi shu sharoitda mis ishtirokida zichligi 

0,418 g/l ga teng aralashma hosil bo'ladi. Kobalt 

ishtirokida geliyga nisbatan zichligi 4,8 ga teng 

bo'lgan gazlar aralashmasi hosil bo'ladi. 

Gidrazinning parchalanish reaksiya tenglamalarini 

yozing. Reaksiyalarga qaysi metallar katalizatorlik 

qilishini toping. Javoblarni hisoblashlar orqali 

tasdiqlang. Qaysi metal har ikkala reaksiyaga 

katalizatorlik qiladi? Bunda oddiy moddalarga 

parchalangan gidrazinning mol ulushini aniqlang. 

Shartda keltirilgan gazlarning hajmiy tarkibini (%) 

aniqlang.    

 

 

 

1.144. Hajmi 5 litr bo'lgan idishda, 5,1 g butan 

kislota, 16 g kislorod atmosferasida to'liq yondirildi. 

27°C gacha sovutilgandan keyin gazlar 

aralashmasining bosimini aniqlang.   

 

1.145. 

Hajmi 9 litr bo'lgan ammiak, 400°C va 

 

620 kPa da cho'g'lantirilgan mis (II)-oksid ustidan 

o'tkazildi. Reaksiya mahsulotlari o'zgarmas 

bosimda, haroratda 27°C gacha sovutilganda 

qanday hajm egallaydi? Reaksiyaning qatiq 

mahsulotini eritish uchun sarflanadigan 20%-li 

nitrat kislota eritmasining (ρ=1,12 g/ml) hajmini 

hisoblang. 

 

1.146. Azot bilan to'ldirilgan shihsa idishning 

massasi 206,6 g. Noma'lum gaz bilan to'ldirilgan 

shu idishning massasi 207,2 g. Idishning massasi 

202,4 g bo'lsa, noma'lum gazning molyar massasini 

hisoblang.  

 

1.147. Kislorod va ozondan iborat aralashmaning 

vodorodga nisbatan zichligi 17 ga teng. 

Aralashmadagi kislorodning massa, hajmiy va mol 

ulushlarini aniqlang. 

 

1.148. Ammiak qizdirilganda, uning yarmi oddiy 

moddalarga parchalandi. Hosil bo'lgan gazlar 

aralashmasining zichligini 

101

,3 kPa, 273 K) 

hisoblang.  

 

1.149. 

0°C va 1,01 · 10

5

 Pa da bir hajm suvda  

4,6 hajm gaz eriydi. Natijada massa ulushi 0,694% 

bo'lgan kislota eritmasi hosil bo'ladi. Gazning 

formulasini toping. Gazning 40°C

 dagi eruvchanligi 

0°C dagi eruvchanligidan uch marta kam bo'lsa, 

40°C dagi eruvchanligini aniqlang. 

 

 

1.150. Kislorod va karbonat angidrid aralashmasi 

0°C va 84,04 kPa da, hajmi 13,5 litr bo'lgan berk 

idishga joylashtirilgan. Idishga yangi tayorlangan 

kalsiy oksid kiritilganidan bir muncha vaqt o'tib, 

hsu temperaturada bosim 50,4 kPa gacha kamaydi. 

Aralashmadagi gazlarning modda miqdorlarini 

aniqlang. 

---