Kimyo texnologiya

Sanoatning  ta’siri.  Keyingi  yillar  mobaynida  O’zbekiston  Respublikasida 

sanoat  rivojlanishi  oshdi.  Ishlab  chiqarish  o’sgan  sayin  atmosfera  zararli 

chiqindilar tashish ham ancha oshadi.  

Transportning  ta’siri.  Eng  yirik  ifloslantiruvchi  manba  –  bu  avtomobil 

transportidir.   

 Avtomobillar  sonining  ortishi  atmosferaning  yerga  yaqin  qatlamlarida  azot 

gazoari,  qo’rg’oshin  birikmalari,  oltingugurt  gazlari,  uglerod  gazlari  va  boshqa 

moddalar miqdorining oshishiga olib keladi.  

Qishloq  xo’jaligining  ta’siri.  Bu  biogeotsenoz,  ekotizimlarga  salbiy  ta’sir 

ko’rsatuvchi ekologik omillar majmuidir. Inson tabiatni jadal o’zlashtirmoqda, ular 

tomonidan  xo’jaliklarda  foydalanilayotgan  kimyoviy  vositalar  tirik  organizmlarga 

salbiy ta’sir ko’rsatmoqda.  

---

 

18 

Noorganik  o’g’itlar,  zaharli  ximikatlarning  keng  qo’llanilishi  keyinchalik 

o’simliklar  va  hayvonlardan  olinadigan  mahsulotlarda  qo’rg’oshin,  simob,  ftor, 

kaltsiylar miqdorini oshishiga olib kelmoqda (tuproqda ham). 

Antropogen omillarning ta’sirini ikki turga bo’lish mumkin: 

1. Mo’ljallangan; 

2. Mo’ljallanmagan. 

 

Mo’ljallangan  antropogen  omillar  ta’siriga  insoniyatning  ehtiyojini 

qondirish uchun, qishloq xo’jalik ekinlariga intensiv ishlov berish natijasida tuproq  

unumdorligini  pasayishi,  yerni  melioratsiyasi,  shaharlar  yirik  sanoat  korxonalarini 

qurish natijasida atrof muhitni ifloslanishi kiradi.  

Mo’ljallanmagan  antropogen  omillar  ta’sirida  katta  maydonlardagi 

yerlarning 

qashshoqqlanish, 

strukturasining 

buzilishi, 

ekotizimlarni 

dekloratsiyalanishi, katta qo’l va dengizni (masalan, Orol dengizi)ni qurishi, dunyo 

okeanlarini neft mahsulotlari bilan bulg’anishi va boshqalar.