«kimyo-texnologiya»

Tarixi.  Makkajo‘xori  -qadimdan  eqiladigan  madaniy  ekin.  Bizning 
eramizdan  3400-2300  yil  oldin  Amerikada  ekilib  kelgan.  Ovropaga  Kolumbning 
ikkinchi ekspeditsiyasidan keyin 1494 yilda keltirilgan. Portugaliyaliklar tomonidan 
makkajo‘xori  Hindi-Xitoy  mamlakatlariga  keltirilgan.XYII  asrda  Gruziyada 
tarqalgan, XYIII asrning oxiri XIX asrning boshlarida g‘arbiy Xitoydan Markaziy 
Osiyoga keltirilgan. 
Maya hindulari makkajo‘xorini «mais» deb atashgan. Amerikada hozirgacha 
shunday atashadi. Yevropaga X. Kolumbning ikkinchi ekspeditsiyasidan keyin 1496 
yilda keltirilgan. Dengiz yo‘li oraqali «mais» Old va Sharqiy Osiyoga (shuningdek 
Turkiyaga) keltirilgan. 
Makkajo‘xori  ispanchada  «cucurucho»  deyilib,  qog‘oz  kulek,  funtik 
ma’nosini  beradi.  Ruscha  "kukuruza"  ruminchada  "elovaya  shishka»  ma’nosini 
beradi. «Kukuruza" so‘zi turkchadan kelib chiqqan bo‘lib, turkiyada makkajo‘xorini 
"kokoroz», ya’ni baland o‘simlik deb atashadi. Turkcha bu so‘z XIV - XVI asrlarda 
turok-osman tasavvurida bo‘lgan Bolgariya, Serbiya, Vengriyaga ham singdirilgan. 
FAO  bergan  ma’lumotlariga  qaraganda  2010  yil  dunyoda  makkajo‘xori 
maydoni  161  mln.821  ming  gektarni,  umumiy  hosil  844  mln.  tonnadan  ortiq, 
o‘rtacha dunyo bo‘yicha hosildorlik doni bo‘yicha 5.2t/ga.tashkil qiladi. 
O‘zbekistonda  2011  yil  makkajo‘xori  asosiy  ekin  sifatida  15264,0  gektar 
yerga ekilgan, don hosili 58,2 ts/ga bo‘lgan. Takroriy ekin sifatida 19760,5 gektar 
yerga ekilgan, don hosildorligi 42,9 ts/ga bo‘lgan. Silos, ko‘k ozuqa va senaj uchun 
asosiy  ekin  sifatida  23487,0  gektar  ekilgan,  hosildorligi  229,7  ts/ga  bo‘lgan.  
Takroriy ekin sifatida 19594,0 gektarga ekilib 251,3 ts/ga hosil olingan.