Kimyo texnologiya

Kaustik soda.
Ishlab chiqarishning ferrit usuli.

(2 sxema) 455 bet
Kaustik soda ishlab chiqarishning ferrit usuli kaltsilangan soda va temir oksidini eritib natriy ferrit olishga asoslangan:
NaCO₃ +Fe₂O₃=Na₂O ∙ Fe₂O₃+ CO₂
Natriy ferrit suv bilan parchalanganda natriy ishqori eritmasi hosil bo‘aldi:
Na₂O ∙ Fe₂O₃+ H₂O = 2NaOH+Fe₂O₃
Eritmani bug‘latib qattiq natriy ishqori kaustik soda olinadi, temir oksidi esa ishlab chiqarish tsikliga qaytariladi.
Stexiometrik hisobga ko‘ra 92% li 1000 kg kaustik sodaga 95% li 1283 kg kaltsilangan soda sarflanadi, lekin ishlab chiqarish yo‘riqnomalar hisobiga Na₂CO₃ sarfi 1350-1400 kg oralig‘ida tebranadi.
Ishlab chiqarish jarayoni quyidagi bosqichlardan iborat:
Kaltsilangan soda va temir oksidi aralashmasi omixta tayyorlash;

Aralashmani kuydirish bilan ferrit olish;

Ferritni so‘ndirish va ishqorlash;

Natriy ishqorini bug‘latish va tuzlarni kristallash;

Bug‘langan ishqorni filtrlash;

Ajratilgan tuz cho‘kmalarini rekulg’tatsiya va tsentrifugalash;

Ishqorni keyingi bug‘latish;

Kaustik sodani so‘nggi bug‘latish va kuydirish;

Eritilgan natriy ishqorini tindirish va quyish (to‘kish).

Na₂CO₃

Fe₂O₃

Temir rudasi

mazut

suv


Sxema – 2. Ferrit usulida kaustik soda ishlab chiqarishni printsipial sxemasi
26. misol.

Agar ferritda 20,8% NaOH va 3,1% Na₂CO₃ mavjud bo‘lsa kaltsilangan sodani kaustikatsiyalash darajasini aniqlang.

Yechish:

Kaustikatsiyalash darajasi K ni

formuladan hisoblaymiz.
Bunda: C_NaOH va C_Na2CO3 – NaOH va Na₂CO₃ ning ferritdagi miqdori, %
1,325 = 53/40 - Na₂CO₃ va NaOH gramma ekvivatenti nisbatlari.

topamiz.