Kimyo tarixi

KIMYO TARIXI

Hamroyeva Safura

.

Mavzu: Atom- Molekulyar Ta’limotning Shakllanish Bosqichlari . Davriy Sistemaning Shakllanishi. D.I.Mendeleyevning Davriy Sistemasi. Radioktivlik

..

Atom haqidagi dastlabki tasavvurlar

.

ATOM TUSHUNCHASINING RIVOJLANISH BOSQICHLARI

DALTONNING ATOM TEORIYASI

TOMPSONNING OLXO’RI PDINGI MODELI

REZERFORDNING PLANETAR MODELI

ATOM TUZILISH MODELLARI

.

M.V.Lomonosov kimyoni 2 bo’limga ajratadi:

• Nazariy bo’lim Fizikaviy kimyo
• Amaliy bo’lim Texnikaviy kimyo

M.V. Lomonosov (1711-1765 yy.) buyuk rus olimi, o`zining ta`limotini 1741-1750 yillar orasida olib borgan tadqiqotlari asosida atom-korpuskulyar nuqtai-nazardan yaratdi. 1747-1752 yillarda olib borgan ilmiy izlanishlari natijasida kimyoni atroflicha o`rganish uchun fizika fanini bilish kerak ekanligini asosladi.

m.v.lomonosning kimyoviy laboratoriyasining ko’rinishi:

.

J. J. Dal’ton (1766-1844 yy.) sobiq maktab o`qituvchisi dunyoga mashhur ingliz kimyogar va fizik olimlaridan biri

1801-1802yillarda Partsial bosim qonuniyati

1803-yil “Karrali nisbatlar qonuni’’

Fanga “elementlarning atom massasi’’ tushunchasini kiritdi

Bertselius J. Dal’ton ta`limoti to`g’riligini targ’ib qilish bilan birga uning hisoblashlaridagi xato-kamchiliklarni tuzatdi va kimyoda atomistik ta`limotni ilmiy shakllantirishga katta hissa qo`shdi.

J. J. Dal’ton ta`limoti frantsuz olimlari J. Gey-Lyussak, J. Dyuma, SH. Jerar, O. Loran ishlari orqali yanada boyitildi va kimyo faniga to`liq kiritildi.

Davriy sistemaning rivojlanishi

1814-yili Bertselius 41 ta elementdan iborat davriy jadval tuzadi

1818-yilda yozgan 3-jildlik kitobida kimyoviy nisbatlar nazariyasini isbotlab berdi.

1826 yilda Y.YA. Bertselius atom og’irliklarning birinchi jadvalini e`lon qildi.

1811-1818 yy. ilmiy izlanishlarida elementlarning reaktsion qobiliyatini tizimlashtirish uchun elektrokimyoni asos qilib oldi va “Kimyoviy reaksiya turli atomlardagi qarama-qarshi zaryadli zarrachalarining o`zaro ta`siridir“, - deb ta`rifladi.