Kimyo bakalavr) 2021-2022 o’quv yili I semester uchun II kurs (III semestr) namangan – 2021

3. Eriydigan karbonatlar. CO₃^2- ioni Mg²⁺ bilan magniyning oq amorf cho’kma holatdagi asosli karbonati (MgOH)₂CO₃ ni hosil qiladi, u suvda qiyin erishi bilan Na₂CO₃, K₂CO₃, (NH₄)₂CO₃ lardan farq qiladi:

2Mg²⁺ + 2CO₃^2- + H₂O = (MgOH)₂CO₃ ↓ + SO₂ ↑

CHo’kma kislotalarda hamda ammoniy tuzlarida eriydi. SHuning uchun agar Na₂CO₃ o’rniga reagent sifatida (NH₄)₂CO₃ olinsa, quyidagi reaktsiya

(MgOH)₂CO₃ + 4NH₄⁺ + H₂O  2Mg²⁺ + 4NH₄OH + CO₂

sodir bo’lishi tufayli Mg²⁺ to’liq cho’kmaga tushmaydi.

Agar tekshirilayotgan eritmaga ammoniy tuzidan qo’shib turib uning kontsentratsiyasi oshirilsa, (MgOH)₂CO₃ cho’kma mutlaqo hosil bo’lmaydi. Bu hodisani tajriba bilan o’tkazib kuzatish mumkin.

Yuqorida ko’rsatib o’tilganidek Mg²⁺ ionining NH₄Cl ishtirokida (NH₄)₂CO₃ ta’siriga munosabati uni I gru’’a kationlariga kiritish uchun asos bo’ladi, chunki u sistematik analizda I gru’’a kationlari bilan birga bo’ladi.

4. Oksixinolin C₉H₇ON magniy tuzlarining ammiakli eritmaalari bilan yashil - sarg’ish kristall cho’kma magniy oksixinolinat Mg(₉H₆ON)₂ hosil bo’ladi. Bu qiyin eriydigan ichki kompleks birikmadir.

Oksixinolinning struktura formulasini tasvirlash mumkin

OH N

Uning Mg²⁺ bilan birikmasining struktura formulasi:

O – Mg²⁺/₂



N

Reaktsiyani qilib ko’rish uchun mangiy tuzi eritmasining bir tomchisini NH₄Cl va NH₄OH eritmalaridan bir tomchidan qo’shing va unga reaktivning s’irtdagi 5% li eritmasidan bir tomchi tomizing. Na+, K⁺, NH₄⁺ hamda Ba²⁺, Sr²⁺ va Ca²⁺ ionlari reaktsiyaga xalal bermaydi.

Oksixinolinning o’zi cho’kmaga tushib qolmasligi uchun (magniy tuzining suvdagi eritmasiga oksixinolinning s’irtdagi eritmasi qo’shilganda ko’’incha shunday bo’ladi) reaktsiyani qizdirish bilan olib borish kerak.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________