Asosiy adabiyotlar:
Polevoy V.V. Fiziologiya rasteniiy.M., “Visshaya shkola” 1989
Rubin B.A. Kurs fiziologii rasteniy.M., “Vishaya shкola” 1976
Yakushkina N.I. Fiziologiya rasteniy. M 1980
Maksimov N.A. O’simliklar fiziologiyasining qisqa kursi. T.1966
Mustaqimov G.D. O’simliklar fiziologiyasi va mikrobiologiya asoslari... “O’qituvchi”, 1995
Abdullaev R.A. va boshqalar. O’simliklar fiziologiyasidan amaliy mashg’ulotlar. O’zMU.2002
Qo’shimcha adabiyotlar
Lebedov S. I. Fiziologiya rastenieniy. M. “Agropromizdat” 1988
Salamatova T. S. Fiziologiya rastitelnoy kletki. L. Izd-vo LGU. 1983.
Abdullaeva R. A. va boshqalar. O’simliklar fiziologiyasidan amaliy mashgulotlar. UzMU 2002 y.
Internet saytlarining ma’lumotlari
5 -TMI mavzusi
Yashil o'simliklarda modda almashinuvining o'ziga xosligi.
Umumiy ma’lumot: O’simliklar xujayrasining tarkibiy қismini tashqil kiluvchi organik moddalarning biri ok,sillardir. Ular proteinlar ham deyiladi. Bu yunoncha "rgoGox" - birlamchi, muhim demakdir. Oqsillar bevosita tsitoplazma, yadro plazmasida, plastidalar stro-masida va boshq.a organoidlarda sintez kilinishi mumkin. Ular o’simlik xujayrasi tarkibida uglevodlar, yog’lar va boshқa
moddalarga nisbatan kamrok, bulsa ham, modda almashinuvi jarayonida asosiy rol Uynaydi hamda tsitoplazma va barcha organoidlar tarkibiga kiradi. Yog’lar bilan birgalikda membranalarning asosiy tuzilmaviy tuzi-lishini hosil k.iladi va ularning tanlab utkazuvchanligini boshq.aradi. Oqsillar fermentativ xususiyatga ega, ya‘ni barcha fermentlarning asosini tashqil etadi. Ular nixoyatda xilma-xil funktsiyalarni ba jaradi, kimyoviy tarkibi murakkab yuk;ori molekulali kolloid bi-rikma bo’lib, am inoki yel otalardan tashqil topgan. Fermyentlar xujayraning barcha organoidlarida bo’lib, Oqsil asosga ega bo’lgan organik katalizatorlardir. Xujayrada kechadi-gan modda almashinuvining hamma tomonlarida ishtirok etadi. Xozirgacha xujayradan 100 dan ortik ferment ajratib olinib, ularning hammasi Oqsillardan iborat ekanligi aniklangan. Fermentlar bir komponentli va ikki komponentlilarga bo’linadi. Birinchisi, oddiy Oqsillardan, ya‘ni fakat aminokislotalardan tashqil topgan. Saxaraza, maltaza va laktaza fermentlari ham absolyut o’ziga xos fermentlar hisoblanadi. Lipaza fermenti esa faқat efir boғlarini uzishda ishtirok etadi. Ba‘zi fermentlar, shu jumladan, peroksidaza bir necha xil peroksidlarning, shu jumladan, vodorod peroksidning parchalanishini ham jadallashtiradi. Uglevodlar o’simliklar tarkibida eng ko’p tarkalgan organik modda bo’lib, umumiy moddalarning 85-90 foizini tashqil etadi. Ular fotosintez jarayonining asosiy maxsulotidir. Uglevodlar xujayradagi asosiy ozika moddalardir.-Ular nafas olish jarayonida ishtirok etadilar-va organizmni energiya bilan ta‘minlaydilar. Uglevodlar uchun zarur bo’lgan Oqsil, yog’lar va nuklein kislotalarning hosil bo’lishida ham ishtirok etadilar. Ularning molekulasi kimyoviy jixatdan uglerod, vodorod va kisloroddan tuzilgan.
Talaba bajarishi kerak ishlar :
O‘simliklar olami va ularning tarqalishi
Yashil o‘simliklarning oziqlanishi
O‘simlik organizmida kechadigan moddalar almashinuvi va ahamiyati
Do'stlaringiz bilan baham: |