Кимёвий жараёнлар энергетикаси

Dissotsiyalanish darajasi

Elektrolitlar suvdagi eritmalarida ma’lum darajada ionlarga ajraladi. Arrenius fikricha, to’la dissotsiyalanish bo’lmasligining sababi shundaki, eritmada molekulalar ionlarga jaralishi bilan bir vaqtda, hosil bo’lgan ionlar o’zaro birikib, yana molekulalarga aylanadi. Molekulalar ionlarga ajralgan sari dissotsiyalanish tezligi kamayadi, lekin ionlarning o’zaro birikish tezligi ortadi. Nihoyat, ikki jarayon tezligi tenglashadi; shu vaqtdan boshlab eritmada molekulalar va ionlar orasida muvozanat qaror topadi. SHundan so’ng, eritmada ion va molekulalar soni o’zgarmay qoladi. Bu holatni tavsiflash uchun, dissotsiyalanish darajasi tushunchasi kiritilgan. Ionlarga dissotsiyalangan molekulalar sonining eritilgan moddaning barcha molekulalari soniga bo’lgan nisbati elektrolitning dissotsiyalanish darajasi deb ataladi. Dissotsiyalanish darajasi α (alfa) harfi bilan belgilanadi. Dissotsiyalanish darajasi elektrolit tabiatiga, temperaturaga va kontsentratsiyaga bog’liq. Eritma kontsentratsiyasi pasayganda dissotsiyalanish darajasi ortadi.