Kichik maktab yoshidagi bolalar psixologiyasi

Xotiraning rivojlanishi. Ukuv faoliyati boladan berilgan ukuv materiallarini eslab kolishini talab etadi. Ukituvchi ukuvchisiga nimalarni eslab kolishi zarurligi xakida kursatmalar beradi. Ukuvchi nimani eslab kolishi kerakligini takrorlaydi, uni tushunib olishga xarakat kiladi.Lekin bu yoshda ixtiyorsiz xotira shubxasiz ustunlik kiladi.Bolaning xotirasida saklab kolishini asosan uning ishga bulgan kizikishi belgilab beradi. Ukuv materialini tushunish eslab kolishning asosiy sharti xisoblanadi.
Tasavvurning rivojlanishi. Dars jarayonida ukituvchi turli vaziyatlarni tasavvur kilishini suraydi. Bu xolat albatta biron-bir yordamchi kurollar- predmetlar, maketlar, sxemalar bulgan takdirdagina ukuvchi tasavvurini rivojlantirish mumkin. Aks xolda bu yoshdagi bolalar xali mustakil tasavvur xarakatlari kilishga kiynaladilar.
Psixolog Piaje tadkikotlarida 6-7 yoshli bolalardan turli xil balandlikdagi idishlardagi suv mikdorini belgilash suralgan. Va bolalar suv mikdorini bir-biri bilan teng bulgan idishlarda kurganlaridan sunggina uz javoblari notugriligni bilganlar.Kichik maktab davrida tasavvur asosan bolalar rasm chizishda, shuningdek ertak va xikoyalar tukiyotganlarida rivojlanadi. Kichik maktab yoshidagi bolalar tasavvuri juda keng va xilma-xil buladi. Ayrim ukuvchilar asosan real borlikni tasavvur etsalar boshkalari fantastik obraz va vaziyatlarni tasavvur etadilar. SHunga boglik kichik maktab yoshidagi bolalarni realistlar va fantazyorlarga ajratish mumkin. Bolalar kupincha uzlariga maolum obrazlar, s’yujetlardan foydalangan xolda yangi obrazlarni tasavvur etadilar, yaratadilar. Bu tasavvurlar asosida ularning kurkuvni engish, dust topish, xursandchilik xislari yotadi. Bundan tashkari tasavvur terapevtik natija olib keluvchp faoliyat sifatida xam namoyon bulishi mumkin. Bola real xayotda kiyinchiliklarga duch kelib, ulardan chikib keta olmagan xolatda kupincha xayolga beriladi. Masalan, mexribonlik uyida tarbiyalanayotgan bola uzining xamma xavas kiladigan oilasi, uyi bulishini, bu uyga ugrilar kelib kolsa, u kaxramonlik kilishini tasavvur kiladi. Tasavvur bolani vaktinchalik bushashiga va bu bushashish vaktida ota-onasiz yashashini davom ettirish uchun kuch tuplashga imkoniyat yaratadi. Uz bolasiga doimiy bakiradigan asabiy ona uz farzandining tasavvurida mexribon farishta, uz onasini katta, kurkinchli xavfdan kutkarayotgan kaxramonlik yoki bolaga doimiy ravishda ozor berganligi uchun xam ulib yotgan ona sifatida tasavvur etishi mumkin. Uz tasavvurida yaxshi yoki yomon xolatlarni boshidan kechirgan bola uzining kelgusi xatti-xarakatlar motivatsiyasini tayyorlaydi. Kattalarga nisbatan tasavvurning bolalar xayotida axamiyati juda katta. Bola tasavvur kilib atrof-xayotni chukurrok bila boshlaydi, uz-uzining shaxsiy tajribasidan tasavvur yordamida chetga chika oladi, ijodiy layokati rivojlanadi, shaxsiy xususiyatlarining rivojlanishiga xizmat kiladi.