Кичик гуруҳ (3-4 ёш)

Жами 
14 
56 
224 
280 
504 
Ижтимоий- ҳиссий ривожланиш 
Катталар билан мулоқот. Катталар ва болалар билан ўйин ва бошқа фаолиятлари 
орқали ҳиссий жиҳатидан мазмунли мулоқотни ташкил қилиш. 
Жамоада ўзини тутишга ўргатиш, агар инсон чарчаса, нимадандир аразласа, кайфияти 
бузилса, жаҳли чиқса унинг кайфиятини сезиш қобилиятини шакллантириш. 
Инсонларнинг театр, музей, кўргазма, транспорт, почта, банк, стадион, магазинда ўзини 
тутиш ҳақидаги видеофилмларни, расмларни кўрсатиш орқали ўзини тута билиш ҳақидаги 
билимларини кенгайтириш, шунингдек болалар муассасасидаги ўйинлари, машғулотлари, 
байрамлари ҳақидаги махсус тасвирланган видеофилмлар орқали тасаввурларини 
кенгайтириш. Музей, театр, кўргазмалар, сайр ва экскурсияларни ташкил қилиш воситасида 
катталар ва тенгдошлари дунёси билан қизиқтиришни тарбиялаш. 
Катталарнинг ҳиссий ҳолатини (суюниш, гурурланиш, тинч ҳолат, жаҳли чиқиши) ҳис 
қилиш имкониятини шакллантириш. 
Бошқа болаларнинг илтимосларини бажаришга интилишини қўллаб- қувватлаш,
таклифларга жавоб беришни тарбиялаш. 
Ўз ихтиёри билан саломлаша билиш, катталарга, тенгдошига миннатдорчилик
билдириш. 
Мурожаат қилишнинг турли муқобил шаклларидан фойдаланиш: 
“Ассалому алайкум”, “Ҳайрли тонг”, “Ҳайрли кун”, “Лаббай”, “Хўп бўлади” 
“Кўришгунча”, “Яхши боринг”, “Раҳмат”, “Илтимос,...”, “Ҳайр” каби бошқа сўзлар билан 
мурожаат қилиш. 
Жамоада ўзини тутишни ўргатиш, агар инсон чарчаса, нимадандир аразласа, кайфияти 
бузилса, жаҳли чиқса унинг кайфиятини сезиш. 
Тенгдошлари билан мулоқот. Мулоқотга кириша билиш, биргаликда ўйнашга 
интилиш бола ўз тенгдошлари ўртасида ўз ўрнини англай билиш.
Бунда тарбиячи: 
- болаларда бир- бирларига нисбатан қизиқиш уйғота билиши, уларни жамоага 
бирлаштиришга ёрдам бериши; 
- болаларнинг бир - бирига нисбатан самимий муносабатда бўлишларига 
интилиши; 
- болаларни ўз фикрлари ва ҳиссиётларини сўз билан ифодалашини қўллаб 
қувватлаши; 
- болаларда дўстона муносабатларни тарбиялаш, дўстини қўллаб- қувватлаш 
ҳиссини тарбиялаши; 
- ижобий ҳис- туйғулар орқали ўртадаги низоларни енгишга ўргатиши лозим. 
- ўз шахсини ҳаққоний баҳолаш, катталар билан самимий оҳангда сўзлаши, одоб 

---

75 
билан саволларга жавоб бериш,тенгдошларини исми билан чақириши, қўполлик 
қилмаслик, ўртоқлари билан мулоқотда ўз фикрини ифода қила билиш, агар ўзи 
тушунмаса савол билан мурожаат қилиш,кичкинтойларга нисбатан яхши 
муносабатда бўлиши лозим. Ҳиссий ҳолатларни бошқариши, болалар билан
ўзаро муносабатда қувона билиш ва завқлана олиши лозим. 
Катталарнинг ҳиссий ҳолатини тушунишга интилиш ва ўзининг муносабатини билдира 
олиш. 
Меҳнат фаолиятида ўртоғига ёрдам бериши, ўртоғининг ютуқлари билан қувониши, 
бошқаларнинг меҳнати натижаларига ҳурмат билан қараш каби сифатларни шакллантириш.
(“Мен хурсандман”, “Мен мамнунман”, “Менинг кайфиятим яхши”, “Менинг 
кайфиятим ёмон”, “Мени ранжитишди”) каби кайфиятини билдирувчи сўз билан 
ифодалашга ўргатиш. Ижобий ҳолатларни ҳам, салбий ҳолатларни ҳам очиқ сўз билан 
ифодалаш, бошқаларга нисбатан ўзининг таъсирини бола томонидан ижобий баҳолаш 
қобилиятини шакллантириш; 
Тенгдошлари ва ўзлари томонидан содир қилинадиган ҳолатлари орқали катталар ва 
болалар хулқ-атворлари ҳиссий ҳолатлари, кайфиятини тасвирлай билиши лозим. “Мана 
бундай қилсак – бошқаларга ҳам, менга ҳам яхши бўлади”; 
“Буни қилиш мумкин эмас, чунки у ҳафа бўлади” каби хулоса чиқаришга ўргатиш;
Жамият меъёрлари ва қонун-қоидалари билан мос ҳолда “яхши”, “мумкин”, “бажариш 
лозим”, “мумкин эмас” каби тушунчаларни фақат тушуниш эмас, балки шу ҳолатларни 
бажаришни ҳам билиш; 
Бошқаларни тушуниш, уларга ёрдам бериш, кучсизларга, ҳафа бўлган ва кекса 
инсонларга эътиборли бўлиш, гуруҳдаги янги келган болаларга, уйига келган меҳмонларга 
самимий муносабатда бўлишга ўргатиш; 
Кичиклар, катталар, шунингдек тенгдошлари: ўғил ва қиз болалар билан мулоқат 
қилишга ўргатиш; 
Ўзаро алоқа ва муносабатни ўрнатишда вербал ва новербал усуллардан (нутқ ва имо-
ишора): вазминлик, ҳурмат билан таклифлар, саволлар, илтимослар билан чиқиш; 
жавобларни диққат билан эшитиш, саволларга ширинсуханлик билан жавоб бериш, мулойим 
табассум қилиш; бошқаларга ўз ёрдамини таклиф қилиш; 
Болалар билан саломлашиш, катталарга, тенгдошига миннатдорчилик билдиришга 
одатлантириш; 
Ўзига ёққанлиги, самимийлиги, илтифот кўрсатишни ифодалашга ўргатиш;
Қабул қилинган ижтимоий мулоқот қоидалари ёрдамида ўзини ҳимоя қилишга 
интилиш, тенгдоши қичқирганида, жаҳли чиққанида, устидан кулганида, менсимаганида ўз 
мавқеини тиклаш ҳиссини уйғотиш.