Miya yen korinchalari usmasi
A. Yen korincha oldingi kismlari usmalari.
En korinchaning oldingi kismlarida ependimomalar kup kuzatiladi (41-rasm). Yen korinchalar oldingi iksmi usmalari Monro teshigini berkitib uzigi xos klinikaga ega buladi. Bu smalar belgilari tez paydo buladi va kuchli bosh boriklar, kungil aynni, kuyt kilish, bosh aylanishi – yahni gidrotsefal xurutlar kuzatiladi. Bosh ogrigi peshona va ensa soxasida kuzatiladi. Kuruv nervi diski zimmanishi, kururv nervi atrofiyasi kasallinni kechki davrlarida paydo buladi. Bosh ogrigi kuchaygan paytda xarorat kutarilishi, kiska muddati xushdan ketishi mumkin, bu uchinchi korincha tuzimalari xam tahgirsonganini bildiradi.
Okklyuzion xurutlar paytda, bemor boshini majburiy xalotda tutadi (boshini orkaga yeki yen tomonga tashlaydi).
En koringalariga tez suv tuplashishi natijasida VI nervni ikki tomonlama parezi koordinatsion sinomalarda buzilish, bemorni yurishi buzilishi kuzatiladi. Bazan V nerv yezuvchi kismi tasirlashishi mumkin.VII nerv parezi, xarakat va sezgi buzilishlari, meningial simptomlar paydo buladi.
B. Yen koringalar orka kismidagi usmalar.
En koringalarning orka kismida kupincha xorioid papillomalar, araxnogidoteliomalar uchraydi. Usmalar kupincha katta ulgamlargacha usadi. Ular likvor yullaridan uzokroshda joylashadi. Kasallik sekin kechadi. Eng erta va yagona simptom bulib kuchsiz bush ogriklar xisoblanadi.
Asta-sekin gipertenzion belgilar kuchayib boradi (bosh ogrigi, kuichil aynash, kayt kilish).
Kechki davrda gidrotsefal gipertenzion xurujlar paydo buladi, chunki likvor yullari blokadagi kuzatiladi. Keskin o\ifodalangan, xushdan ketish bilan buladigan gidrotsefal-gipertenzion krizlar yen korincha oldingi kismi yullariga xos. bulib, orka kismidagi usmalarda bu narsa kuzatilmaydi. Epileptik tutkanoklar xam kup kuzatiladi. Ular topik komponentli tirishishlar kurilishida bulib xushdan ketim bilan davom etadi, bazan bir tomonlama epitutkanoklar kuzatiladi. Agar usma usib kattalashga chakkatepa saxosi va ensa saxolariga tasir kiladi. Bunda yengil xarakat va sozlini buzilishi gemi yeki monoparez kurilishida, xamma sezuvganmasining kamayishi kurinishida gemianopsiya kurikimida buzilishi kuzatiladi. Agar dominant yarim shar zararlansa apraksiya, afaziya va agnoziya paydo bulishi mumkin. Odatda kukt va gnostik buzilishlar keskin ifodalanadi. Yen korinchalar orka kismi usmalarida uyukli simptomlar nisbatan stabil xarakterda buladi. Vakt utishi bilan yukolatidigan simptomlar kuzatilmaydi.
TAKLIF KILINGAN KEYSNING YeCHILISHI TALABALARNI KUYIDAGILARGA ERISHISHIGA YoRDAM BERADI:
Berilgan mashgulotlarni utkazilishi talabaning bosh miya usmalari bilan kasallangan bemorlardan shikoyat yigish,tugri anamnez yigishga urgatadi.bundan tashkari talaba obektiv va klinik tekshirish usullari bilan tanishadi.
1.bosh miya usmalari bor bemorlarning shikoyatlarini yigish,
2.bemordan tugri anamnez yigishni urganish,obektiv va klinik tekshirishlarni urganish,
3.bosh miya usmasi bor bemorlar uchun xos klinik belgilar
TALABALAR UCHUN METODIK KURSATMALAR
2.1.muammo:bosh miya usmasi bor bemorlarning tekshirish usullarining uziga xosligi
2.2.muammo osti
1.bosh miya usmasi bor bemorlarni shikoyatlarini aniklash
2.bemordan tugri anamnez yigish
3.bosh miya usmasi bor bemorlarni klinik va obektiv tekshirish usullari
4.bosh miya usmasi uchun xos klinik belgilar
2.3.xal kilish algoritmi
1.shikoyat
2.anamnez analizi
3.kurig analizi
1.asosiy diagnostikani tanlash:
SHunga asosan
-subektiv tekshirish usullari:bemorning shikoyatlarini aniklash,kasallikning boshlanish vakti va kechish davomiyligi,usmani kechish mexanizmi.
-obektiv tekshirish usullari:instrumental tekshirish usullari-obzor kraniografiya,rentgen kontrast metod usullari,kt yoki mrt.
-kushimcha tekshirish usullariga laborator,elektrofiziologik va rentgenografik,diagnostik punktsiya,biopsiya.
5. Mahlum bir muammo yechimiga kelish.
-zarur bo`lganda davolash
-shoshilinch yordamni ko`rsatish
Do'stlaringiz bilan baham: |