Kesishuvchi kuchlar tizimi geometrik va analitik muvozanat shart Mavzu doirasida masalalar yechish uchun namuna

 
Javob:
 
,
0
1

Q
 
kN
Q
6
,
34
2


 
__________________________________________________________________ 
9-masala. 
Har biri P og’irlikdagi ikkita bir xil 
I
silindrlar 
0 
nuqtaga iplar bilan 
osib qo’yilgan. Ular orasiga 
Q
og’irlikdagi 
II
silindr erkin tashlab qo’yilgan. 
Silindrlar sistemasi muvozanatda. 
I
silindrlar bir-biriga tegmaydi. Iplarning 
vertikal bilan hosil qilgan 

burchak hamda 
I
va 
II
silindrlar markazi orqali 
o’tuvchi to’g’ri chiziqning vertikal bilan

burchagi orasidagi bog’lanish 
aniqlansin? 
Yechilishi: 
Bizga ma’lumki II silindr I 
silindrlarga bir xil kuch bilan ta’sir etadi. Shu 
bois 0 nuqtaga nisbatan bir xil α burchaklar 
ajraladi va I silindrlar ham II silindrga nisbatan 
β burchaklar hosil qiladi.
Bu holda I silindrlardagi taranglik kuchlari va 
normal reaksiya kuchlari o’zaro teng bo’ladi. 
Ular 
rasmda 
ko’rsatilgandek 
yo’nalgan. 
Koordinatalar sistemasini kiritib, kuchlarning 

---

o’qlardagi proeksiyalarini olib ularni birgalikda yechamiz: 
.
0
cos
2
,
0
cos
cos
,
0
sin
sin








Q
N
P
T
N
T
N





 
.
)
1
2
(


tg
Q
P
tg


__________________________________________________________________ 
10-masala.
Og’irligi 
P
bo’lgan 
B
sharcha qo’zg’almas 
A
nuqtaga AB ip bilan 
osilgan bo’lib, 
r
radiusli silliq sfera airtida turadi. 
A
nuqtadan sfera sirtigacha bo’lgan masofa, 
d
AС

. Ipning 
uzunligi 
,
l
AB

OA
to’g’ri chiziq-vertikal. Ipdagi 
taranglik kuchi 
T
va sferaning reaksiyasi 
Q
topilsin?
Yechilishi:
Ushbu masalani ham oldingi masalalardagi 
kabi ta’sir kuchlarini belgilab olishdan boshlaymiz. 
Kuchning ta’sir chiziqlari yordamida uchburchak hosil 
bo’lishini ko’ramiz va masala yechimini geometrik usulda 
qidiramiz. 
Shartga binoan 3 ta kuch har xil masofalarga 
ta’sir ko’rsatmoqda va bu kuchlarning ta’sir 
masofalariga nisbatlari o’zaro teng kattalikdir.
Shunday ekan: 
,
r
d
P
l
T

