Kesish jarayonidagi issiqlik xodisalari Reja: Kesishdagi issiqlik manbalari

Issiqlik balansi.
Kesish vaqtida ajralib chiqadigan issiqlik qirindi, kesuvchi asbob, detal va atrof 
muxit o‘rtasida taqsimlanadi. Issiqlik balansi tenglamasini quyidagicha yozish mumkin: 
Q = Q
def
 + Q
o
 + Q
k
 = Q
kir
 + Q
det
 + Q
asb
 + Q
atr 
,

(36)
 
bu yerda:
Q 
- kesishda hosil bo‘luvchi umumiy issiqlik miqdori; 
Q
def
- kesilayotgan qatlamning qirindiga aylanishdagi deformatsiya-lanish ishidan ajralib 
chiquvchi issiqlik miqdori; 
Q
o 
- kesuvchi asbobning oldingi yuzasidagi ishqalanish kuchining ishidan ajralib chiqayotgan
issiqlik miqdori; 
Q
k 
- kesuvchi asbobning ketingi yuzasidagi ishqalanish kuchining ishidan ajralib chiqayotgan 
issiqlik miqdori; 
Q
kir
- qirindi bilan chiqib ketgan issiqlik miqdori; 
Q
det
- detalga o‘tib ketuvchi issiqlik miqdori;
Q
asb
- kesuvchi asbobga o‘tib ketuvchi issiqlik miqdori;
Q
atr
- atrof muxitga chiqib ketuvchi issiqlik miqdori. 
Issiqlik manbalaridan har birining faollik darajasini bevosita o‘lchash xozircha mumkin 
emas.Bu masala analitik usulda hal qilinadi. Kesuvchi asbob-detal-qirindi tizimi har bir elementning 
issiqlik yutish miqdori tadqiqiy va nazariy aniqlanishi mumkin. 
Qirindi bilan chiqib ketuvchi issiqlik miqdorini va qirindining o‘rtacha haroratini kalorimetr
yordamida aniqlash mumkin (shkal-31).
Qirindining o‘rtacha haroratini quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi. 
31-шакл. Кесишдаги ажралган иссиылик миыдорини аниыловчи 
мосламани щрнатиш схемаси 

---

4 
кир
кир
c
с
с
см
кир
С
М
t
С
М
t
t
)
t
(
в
м
+
+
=
)
(
С
К
о
о
, 
(37) 
bu yerda:
M
s
va 
M
qir
- suv va qirindi massasi, kg; 
S
s 
va 
S
kir
- suv va qirindining solishtirma issiqlik siьimi,
dj/(kg.grad)
 
[kkal/(kg.grad)]; 
t
sm
va t
v
- aralashma va suvning boshlanьich harorati, 
o
K (
o
S). 
Kesuvchi asbob va detalga o‘tuvchi issiqlik miqdori ham shu tarzda aniqlanadi. Kesuvchi asbob 
va detalga yutilgan issiqlik, atrof-muxitga tarqab ketishga ulgurmasligi uchun kesish vaqti yetarli
darajada kichik bo‘lishi kerak. Bunda o‘lchash aniqligi qirindi issiqligini o‘lchashga qaraganda kichik
bo‘ladi. Biroq, o‘lcham miqdorini baxolash uchun bu usul qoniqarli hisoblanadi. Xozircha bundan 
boshqa ishonchli usul yo‘q.