Kesh xotira prinsiplari

KESH o’rtasidagi moslikni taʼminlash uchun zarur. Pentium Rrr protsessori bundan tashqari tiqilgan ikkinchi satx KESH (256 yoki 512 kb xajmli) ga ega. 386 platalarida tashki KESH bulib, xajmi 128 k bayt, 486 uchun 128,. . . 256 gacha, Pentium uchun esa 256 . . . k bayt 386, 486 va Pentium dan oldingi platalarda KESH asinxron SRAM mikrosxemada yiilgan. Xozir oxirgi Komppyuterlarda konveyir KESH qo’llanilmoqda. Ular RB SRAM mikrosxemada yiilgan. Uni ikkinchi nomi sinxron KESH deyiladi. Sinxron KESH larni asosiy xotira bilan birga qo’llanishi informatsiya almashinuvini taxminan 15% gacha tezlashtiradi. Lekin bu tezlanish faqat katta xajmdagi informatsiyalarni uzatishdagina sezilarli buladi.
Birinchi Personal Komppyuterlar ishlab chikarilganda ularni RAM lari xajmi 64 Kbayt edi. Bazilari 16 k bayt RAM ga xam ega bo’lgan. Ularga qo’yish mumkin bo’lgan eng katta RAM 512 Kbayt edi. Keyinchalik bu kursatkich 640 Kbaytgacha yetkazilgan. Standart RS larni sistema platasida fakat 64 Kbayt RAM mavjud xolos. Qolgan xotira yacheykalari kengaytirish platasi orqali qo’yiladi. Vaqt o’tishi bilan sistema platasiga kattarok xajmli RAM qo’yila boshlandi. Eng ko’p tarqalgan RS/XT Komppyuterlarida standart RAM 256 k bayt edi. Kengaytirish platalari xosil bo’lishi bilan qo’shimcha 384 Kbayt RAM qo’shish mumkin bo’ldi va umumiy RAM xajmi 640 k baytga yetdi.
Personal Komppyuterni operativ xotirasi RAM ni kengaytirish uchun kengaytirish platasini olib unga RAM chiplari o’rnatiladi va bu tuirida protsessorga xabar berish kerak. Xabar berish DIR pereklyuchateli yordamida amalga oshiriladi.DIR pereklyuchatellar ikki xolda kullanadi. Birinchidan kancha xajimdagi RAM qo’shilganligini, ikkinchidan Personalp Komppyuterga umumiy operativ xotira xajmini qancha ekanligini bildirish uchun. Xozirda materinskiy plataga (sistema platasiga)640 Kbayt RAM urnatilib ishlab chiqarilmoqda. Agar shuncha bo’lmasa chipni sistema platasiga o’rnatilib belgilangan 640 Kbaytga yetkazish mumkin.
Endilikda ishlab chiqarilayotgan sistema platalariga 1Mb gacha RAM qo’yilmoqda. Ularni umumiy xajmini 32 Mbaytgacha yetkazish mumkin bo’lmoqda. Personal Komppyuterga ixtiyoriy mikdorda