Kelishildi” Oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi

1.5.O‘zbek tilining amaliy grammatikasi
Adabiy til milliy tilning oliy formasi (yuqori bosqichi) ekanligini, uning millat taqdiridagi rolini yaxshi tasavvur qilish; amaldagi (kirillcha) va yangi (lotincha) o‘zbek yozuvlarining umumiy va xususiy jihatlarini, ularning har ikkalasiga xos grafema tiplari va imlo qoidalarini farqlay olish kabi nazariy bilimlarni chuqur o‘zlashtirishi talab qilinadi.
Talabalar o‘zbek tilining fonetik-fonologik, leksik-semantik va grammatik sathlari nimalalardan tarkib topishini, bunday sathlar o‘rtasidagi aloqadorlikni, ularning har biridagi strukturaviy va sistemaviy jihatlarini chuqur anglab olish; sintaktik aloqa turlari (moslashuv, boshqaruv, bitishuv); sintaktik munosabat va uning turlarini yaxshi bilish; gap, uning tasnif prinsiplari, gaplarning turlarini yaxshi tasavvur qilish ko‘nikmasiga ega bo‘lishlari lozim.
Nazariy ma’lumotlarga tayangan holda gap bo‘laklari, gapning uyushiq bo‘laklari bo‘yicha puxta bilimga ega bo‘lish; qo‘shma gaplar, ularning turlari (ikki komponentli qo‘shma gaplar), o‘zga gapli konstruksiyalar, ularning turlari; “sintaksis” bo‘limi bo‘yicha badiiy adabiyotlardan adabiyotlar to‘plash va ularni tahlil qilishni o‘rganish; faktik materiallar asosida ma’lum nazariy xulosalar chiqara bilish, fonetik-fonologik, leksik-semantik va grammatik tahlil malakasiga ega bo‘lishlari talab qilinadi.


1.6.Hozirgi o‘zbek adabiy tili
Hozirgi o’zbek tili kursiga kirish. Kursning maqsad va vazifalari. O’zbek xalqi va tilining shakllanishi va taraqqiyoti. O’zbek tili tarixini davrlashtirish. Milliy (umumxalq) til, adabiy til va dialektal nutq, ularning munosabati. “Davlat tili to’g’risida”gi qonunning ahamiyati. O’zbek tilshunosligi, uning bo’lim va sohalari.
Fonetika va fonologiya, ularning ob`yekti va predmetining qiyosi Fonetika turlari va aspektlari. Tovush va fonema, ularning hosil bo’lishi, nutq apparati, tovush va fonemaning integral va differensial xususiyatlari, fonemaning asosiy tomonlari. Fonetika va fonologiyaning farqi. Fonologik zidlanish. Korrelyatsiya. Fonema ottenkalari, variant va variatsiya. Transkripsiya haqida ma`lumot.